Bilindiği gibi, Debian Türkiye Forum’un değerli bir üyesi, değerli arkadaşımız Vedat Kılıç; uzun zamandır kendine özgü ISO kalıpları hazırlıyor. Vedat, bunları kendisine ait olan gnulinuxfree.blogspot.com üzerinden yayımlıyor. Bilindiği gibi, daha geniş bir çevreye duyurulması amacıyla bu çalışmaları forum üzerinden ve buradan da sizlere duyurmaya çaba gösteriyoruz. Vedat, bugün, ” Ubuntu paket depoları” adıyla bir yazı yayımlamış. Size bu yazıyı da aktaralım istedik. Vedat şöyle başlamış yazısına: “Bilgisayarlarda kullanmak için yazılmış açık kaynak kodlu yazılımlar, GNU/Linux dağıtımların kendi depolarında barındırılır. Bir yazılım kuracağımız zaman doğrudan bu depolardan indirir kurarız. Ubuntu’da bu depolar Main, Restricted, Universe, Multiverse adında dörde ayrılmıştır. Main ve Restricted depolarında barındırılan paketleri Ubuntu günceller ve beş yıl boyunca destekler. Universe, Multiverse depoları ise telif hakkı, kapalı kaynak kodlu olması gibi nedenlerden dolayı desteklenmez ama isteyen sorumluluk kendine ait olmak şartıyla bu depolardaki paketleri kurabilir.”
.”Ubuntu’da depo adresleri /etc/apt/sources.list dosyasına kaydedilir, kurulum komutu verildiğinde komut doğrudan bu dosyaya bakarak davranış gösterir. sources.list dosyasında bir satır örneği aşağıdaki gibidir.
deb http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ bionic main restricted
Bu satırın sonuna ana (main) ve kısıtlı (restricted) desteklenen depolar eklenmiştir. Desteklenen ve desteklenmeyen depoları eklemek veya çıkarmak için satırın sonuna depo adlarını yazmanız veya yazılmışsa silmeniz gerekecektir. Örneğin, 18.04 sürümün sources.list içeriği alttaki gibidir.”
deb http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ bionic main restricted
# deb-src http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ bionic main restricted
deb http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ bionic-updates main restricted
# deb-src http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ bionic-updates main restricted
deb http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ bionic universe
# deb-src http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ bionic universe
deb http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ bionic-updates universe
# deb-src http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ bionic-updates universe
deb http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ bionic multiverse
# deb-src http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ bionic multiverse
deb http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ bionic-updates multiverse
# deb-src http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ bionic-updates multiverse
deb http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ bionic-backports main restricted universe multiverse
# deb-src http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ bionic-backports main restricted universe multiverse
deb http://archive.canonical.com/ubuntu bionic partner
# deb-src http://archive.canonical.com/ubuntu bionic partner
deb http://security.ubuntu.com/ubuntu bionic-security main restricted
# deb-src http://security.ubuntu.com/ubuntu bionic-security main restricted
deb http://security.ubuntu.com/ubuntu bionic-security universe
# deb-src http://security.ubuntu.com/ubuntu bionic-security universe
deb http://security.ubuntu.com/ubuntu bionic-security multiverse
# deb-src http://security.ubuntu.com/ubuntu bionic-security multiverse
“Bu da Ubuntu 20.04 sürümün sources.list içeriği.”
deb http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ focal main restricted
# deb-src http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ focal main restricted
deb http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ focal-updates main restricted
# deb-src http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ focal-updates main restricted
deb http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ focal universe
# deb-src http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ focal universe
deb http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ focal-updates universe
# deb-src http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ focal-updates universe
deb http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ focal multiverse
# deb-src http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ focal multiverse
deb http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ focal-updates multiverse
# deb-src http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ focal-updates multiverse
deb http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ focal-backports main restricted universe multiverse
# deb-src http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ focal-backports main restricted universe multiverse
deb http://archive.canonical.com/ubuntu focal partner
# deb-src http://archive.canonical.com/ubuntu focal partner
deb http://security.ubuntu.com/ubuntu focal-security main restricted
# deb-src http://security.ubuntu.com/ubuntu focal-security main restricted
deb http://security.ubuntu.com/ubuntu focal-security universe
# deb-src http://security.ubuntu.com/ubuntu focal-security universe
deb http://security.ubuntu.com/ubuntu focal-security multiverse
# deb-src http://security.ubuntu.com/ubuntu focal-security multiverse
“Depo listesinin farkındaysanız aynı depo olmasına rağmen dört paket türü için ayrı satır kullanılmıştır. Satırları kare # karakteriyle kapatabilir veya açabilirsiniz. Komut kullandığınızda kapalı satırlar yok sayılacaktır. Çok gerekli değilse Universe, Multiverse depolar tercih edilmemelidir. Sistemin kararlılığını riske sokmamak adına her sürümün deposu bir başka sürüm için kullanılmamalıdır. sources.list dosyası güncellenmeden paket kurulumu yapılmamalıdır. sources.list dosyası alttaki komutla güncellenir.”
sudo apt update
“Sistem güncellemesi yapılmadan paket kurulumu yapılmamalıdır. Sistem alttaki komutla güncellenir.”
sudo apt upgrade
“Paket kurulumu ise alttaki komutla yapılır.”
sudo apt install paket-adı
“Ubuntu’nun kendi deposunda bulunmayan ancak PPA adını taşıyan harici depolar da bulunuyor. PPA depolarında bulunan yazılımlar Ubuntu geliştiricileri tarafından test edilmemiş ve onlardan alakasız yazılımlardır. Bu depolardaki yazılımlar yazanın kendi test deneyimiyle sınırlıdır. Genelde iyi çalışsalar da sistemle çakışma riski taşırlar. Bu nedenle PPA depolarından kurulan yazılımlar sistemle uyumu kontrol edilmelidir. Yazılımı kurmadan ve kurduktan sonra uçbirime gireceğiniz top komutu ile farkı görebilirsiniz. PPA depolarını sisteme eklemek için uçbirime yazılımın depo adresi ve anahtarı girilir. Depo adresi ve anahtar girildiğinde uçbirim bir hata uyarısı vermezse dahi yazılımın güncellenmemiş olması, bağımlılıklarının kaldırılmış olması gibi nedenlerden yazılımı kuramayabilirsiniz, kursanız dahi çalışmayabilir. Böyle bir durumda çok fazla risk almaktansa önce alttaki komutla paketi kaldırın.”
sudo apt purge paket-adı
Ardından eklediğiniz depoyu kaldırın.
Eklediğiniz depoyu kaldırmak için eklemiş olduğunuz deponun arasına –remove komutunu ekleyeceğiz.
Örneğin şöyle bir depo eklediğinizi varsayalım.
sudo add-apt-repository ppa:mozillateam/ppa
Bu depoyu kaldırmak için şöyle yapacağız.
sudo add-apt-repository --remove ppa:mozillateam/ppa
“Depolarla ilgili ne yaparsak yapalım öncesinde veya sonrasında sudo apt update komutuyla liste güncellenmelidir. Ayrıca PPA deposu eklendiğinde /etc/apt dizininde .save uzantılı dosyalar oluşur. Uçbirim bu dosyalar için uyarı verir, bu uyarılar önemsiz olmakla birlikte yeni kullanıcıda rahatsızlık oluşturur. Bu dosyaları alttaki komutlarla silebilirsiniz.”
sudo rm -r /etc/apt/*.save
sudo rm -r /etc/apt/sources.list.d/*.save
“GNU/Linux ortamında paket depoları sistem üzerinde önemli etkiye sahiptir. Deyim yerindeyse, temiz depo temiz sistem demektir. Bu nedenle siz de sisteminizin daha sağlıklı ve kararlı çalışması için depoya önem verin ve temiz tutmaya çalışın.”
Debian GNU/Linux, çeşitli nedenlerle önde gelen bir GNU/Linux dağıtımıdır. Bunun nedenleri üzerinde kısa bir değerlendirme yapmakta yarar var. 1. 