Tag Archives | Main

Ubuntu paket depoları

Bilindiği gibi, Debian Türkiye Forum’un değerli bir üyesi, değerli arkadaşımız Vedat Kılıç; uzun zamandır kendine özgü ISO kalıpları hazırlıyor. Vedat, bunları kendisine ait olan gnulinuxfree.blogspot.com üzerinden yayımlıyor. Bilindiği gibi, daha geniş bir çevreye duyurulması amacıyla bu çalışmaları forum üzerinden ve buradan da sizlere duyurmaya çaba gösteriyoruz. Vedat, bugün, ” Ubuntu paket depoları” adıyla bir yazı yayımlamış. Size bu yazıyı da aktaralım istedik. Vedat şöyle başlamış yazısına: “Bilgisayarlarda kullanmak için yazılmış açık kaynak kodlu yazılımlar, GNU/Linux dağıtımların kendi depolarında barındırılır. Bir yazılım kuracağımız zaman doğrudan bu depolardan indirir kurarız. Ubuntu’da bu depolar Main, Restricted, Universe, Multiverse adında dörde ayrılmıştır. Main ve Restricted depolarında barındırılan paketleri Ubuntu günceller ve beş yıl boyunca destekler. Universe, Multiverse depoları ise telif hakkı, kapalı kaynak kodlu olması gibi nedenlerden dolayı desteklenmez ama isteyen sorumluluk kendine ait olmak şartıyla bu depolardaki paketleri kurabilir.

Continue Reading →


.”Ubuntu’da depo adresleri /etc/apt/sources.list dosyasına kaydedilir, kurulum komutu verildiğinde komut doğrudan bu dosyaya bakarak davranış gösterir. sources.list dosyasında bir satır örneği aşağıdaki gibidir.

deb http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ bionic main restricted
Bu satırın sonuna ana (main) ve kısıtlı (restricted) desteklenen depolar eklenmiştir. Desteklenen ve desteklenmeyen depoları eklemek veya çıkarmak için satırın sonuna depo adlarını yazmanız veya yazılmışsa silmeniz gerekecektir. Örneğin, 18.04 sürümün sources.list içeriği alttaki gibidir.

deb http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ bionic main restricted
# deb-src http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ bionic main restricted
deb http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ bionic-updates main restricted
# deb-src http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ bionic-updates main restricted
deb http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ bionic universe
# deb-src http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ bionic universe
deb http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ bionic-updates universe
# deb-src http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ bionic-updates universe
deb http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ bionic multiverse
# deb-src http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ bionic multiverse
deb http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ bionic-updates multiverse
# deb-src http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ bionic-updates multiverse
deb http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ bionic-backports main restricted universe multiverse
# deb-src http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ bionic-backports main restricted universe multiverse
deb http://archive.canonical.com/ubuntu bionic partner
# deb-src http://archive.canonical.com/ubuntu bionic partner
deb http://security.ubuntu.com/ubuntu bionic-security main restricted
# deb-src http://security.ubuntu.com/ubuntu bionic-security main restricted
deb http://security.ubuntu.com/ubuntu bionic-security universe
# deb-src http://security.ubuntu.com/ubuntu bionic-security universe
deb http://security.ubuntu.com/ubuntu bionic-security multiverse
# deb-src http://security.ubuntu.com/ubuntu bionic-security multiverse

Bu da Ubuntu 20.04 sürümün sources.list içeriği.

deb http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ focal main restricted
# deb-src http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ focal main restricted
deb http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ focal-updates main restricted
# deb-src http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ focal-updates main restricted
deb http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ focal universe
# deb-src http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ focal universe
deb http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ focal-updates universe
# deb-src http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ focal-updates universe
deb http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ focal multiverse
# deb-src http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ focal multiverse
deb http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ focal-updates multiverse
# deb-src http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ focal-updates multiverse
deb http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ focal-backports main restricted universe multiverse
# deb-src http://tr.archive.ubuntu.com/ubuntu/ focal-backports main restricted universe multiverse
deb http://archive.canonical.com/ubuntu focal partner
# deb-src http://archive.canonical.com/ubuntu focal partner
deb http://security.ubuntu.com/ubuntu focal-security main restricted
# deb-src http://security.ubuntu.com/ubuntu focal-security main restricted
deb http://security.ubuntu.com/ubuntu focal-security universe
# deb-src http://security.ubuntu.com/ubuntu focal-security universe
deb http://security.ubuntu.com/ubuntu focal-security multiverse
# deb-src http://security.ubuntu.com/ubuntu focal-security multiverse

Depo listesinin farkındaysanız aynı depo olmasına rağmen dört paket türü için ayrı satır kullanılmıştır. Satırları kare # karakteriyle kapatabilir veya açabilirsiniz. Komut kullandığınızda kapalı satırlar yok sayılacaktır. Çok gerekli değilse Universe, Multiverse depolar tercih edilmemelidir. Sistemin kararlılığını riske sokmamak adına her sürümün deposu bir başka sürüm için kullanılmamalıdır. sources.list dosyası güncellenmeden paket kurulumu yapılmamalıdır. sources.list dosyası alttaki komutla güncellenir.

sudo apt update

Sistem güncellemesi yapılmadan paket kurulumu yapılmamalıdır. Sistem alttaki komutla güncellenir.

sudo apt upgrade

Paket kurulumu ise alttaki komutla yapılır.”

sudo apt install paket-adı

Ubuntu’nun kendi deposunda bulunmayan ancak PPA adını taşıyan harici depolar da bulunuyor. PPA depolarında bulunan yazılımlar Ubuntu geliştiricileri tarafından test edilmemiş ve onlardan alakasız yazılımlardır. Bu depolardaki yazılımlar yazanın kendi test deneyimiyle sınırlıdır. Genelde iyi çalışsalar da sistemle çakışma riski taşırlar. Bu nedenle PPA depolarından kurulan yazılımlar sistemle uyumu kontrol edilmelidir. Yazılımı kurmadan ve kurduktan sonra uçbirime gireceğiniz top komutu ile farkı görebilirsiniz. PPA depolarını sisteme eklemek için uçbirime yazılımın depo adresi ve anahtarı girilir. Depo adresi ve anahtar girildiğinde uçbirim bir hata uyarısı vermezse dahi yazılımın güncellenmemiş olması, bağımlılıklarının kaldırılmış olması gibi nedenlerden yazılımı kuramayabilirsiniz, kursanız dahi çalışmayabilir. Böyle bir durumda çok fazla risk almaktansa önce alttaki komutla paketi kaldırın.

sudo apt purge paket-adı

Ardından eklediğiniz depoyu kaldırın.
Eklediğiniz depoyu kaldırmak için eklemiş olduğunuz deponun arasına –remove komutunu ekleyeceğiz.
Örneğin şöyle bir depo eklediğinizi varsayalım.

sudo add-apt-repository ppa:mozillateam/ppa

Bu depoyu kaldırmak için şöyle yapacağız.

sudo add-apt-repository --remove ppa:mozillateam/ppa

Depolarla ilgili ne yaparsak yapalım öncesinde veya sonrasında sudo apt update komutuyla liste güncellenmelidir. Ayrıca PPA deposu eklendiğinde /etc/apt dizininde .save uzantılı dosyalar oluşur. Uçbirim bu dosyalar için uyarı verir, bu uyarılar önemsiz olmakla birlikte yeni kullanıcıda rahatsızlık oluşturur. Bu dosyaları alttaki komutlarla silebilirsiniz.

sudo rm -r /etc/apt/*.save
sudo rm -r /etc/apt/sources.list.d/*.save

GNU/Linux ortamında paket depoları sistem üzerinde önemli etkiye sahiptir. Deyim yerindeyse, temiz depo temiz sistem demektir. Bu nedenle siz de sisteminizin daha sağlıklı ve kararlı çalışması için depoya önem verin ve temiz tutmaya çalışın.

gnulinuxfree.blogspot.com

0

Debian GNU/Linux Niçin Başat Bir GNU/Linux Dağıtımıdır?

Debian GNU/Linux, çeşitli nedenlerle önde gelen bir GNU/Linux dağıtımıdır. Bunun nedenleri üzerinde kısa bir değerlendirme yapmakta yarar var. 1. Debian topluluğu: İlk olarak Debian GNU/Linux, özgür yazılımı temel alan en büyük ve en yenilikçi topluluklardan birine sahiptir. Politika ve teknik tercihler, aktif bir tartışma konusudur. Projenin e-posta listelerinde, bir sonraki proje liderinin kim olacağına varıncaya kadar önemli konular oylamaya konur. 2. Kurulum kontrolü: Debian GNU/Linux, şu an için en esnek yükleyicilerden birine sahiptir. Varsayılan değerleri kabul eder, önerilen paketleri yüklerseniz, kurulum çabucak gerçekleşir. Ancak, farklı kombinasyonları tercih ederseniz, kurulum daha uzun sürebilir. 3. Hızlı hata düzeltme: Güvenlik ya da teknik sorunlarla ilgili konularda, hiçbir dağıtım, hata düzeltme konusunda Debian gibi hızlı değildir. Geliştiriciler bu konuda da son derece titizdirler.

Continue Reading →

4. Belgeler: Debian GNU/Linux’un sayısız web sitesi üzerinde dağınık olarak yer alan pek çok belgeye sahip olduğu malum. Çoğu yeterince değerlendirilememiştir. 5. Özgürlüğün derecesi: Debian depoları, Main, Contrib ve Non- Free olarak üç bölüme ayrılır. Main, tamamen özgür lisanslı yazılımları içerir. Contrib, özgür lisanslı olsa da özgür olmayan yazılımlara da bağımlı olanları içerebilir. Non- Free ise tescilli yazılımları içerir. Debian, projenin tercihi bu yönde olduğu için yalnızca Main olanı etkin olarak yükler. Ancak diğer ikisi de /etc/apt/sources.list dosyası düzenlenerek etkinleştirilebilir. 6. Risk: Debian üç farklı sürüm içerir: Stable, Testing ve Unstable (Kararlı, Test ve Kararsız). Paketlerin güncelliği, bu sınıflandırmaya göre farklılık gösteririr. En güncel paketleri kullanmak istiyorsanız, unstable versiyonu tercih etmelisiniz. Stable olanı, adından anlaşılacağı gibi daha eski paketleri içerse de kararlı olan sürümdür. Testing, bu ikisinin arasında bir yerde değerlendirilebilir. Ancak, Debian’ın kararsız sürümünün de yeterince güvenli olduğunu söylemek gerekir. 7. Paket yönetimi: Debian Paketleri, dpkg ve apt-get tarafından yönetilir. Debian GNU/Linux ve Debian tabanlı GNU/Linux dağıtımlarının paket yönetim sistemi olan APT ile yazılım kurma ya da kaldırma, sistemi güncelleme, çekirdeği derleme gibi işlemleri uçbirim üzerinden gerçekleştirmek mümkündür. Önemli bir bölümü C++ programlama dili ile yazılan APT’nin bir kısmını libapt kütüphanesi oluşturur. Genellikle apt-get ve apt-cache olarak kullanılan APT ile tüm Debian GNU/Linux temelli dağıtımlarda program indirme, kurma, güncelleme ve kaldırma işlemleri ile sistem genelinde yükseltme işlemleri yapılabilir. APT’nin diğer paket yönetim araçlarına göre çok sayıda üstünlüğü vardır. Sözgelimi, temel internet bağlantılarının (SSH) kolay kullanımı ve sistem yönetim betiklerinin kullanılabilmesi bunlardan bazılarıdır. Yerel paket içeriklerini depolardaki en son paketlerle güncellemek için şu komut kullanılır:

sudo apt-get update

Sistemi yükseltmek için öncelikle yukarıda açıklandığı gibi paket içeriğini güncellemek sonra da şu kodu döndürmek gereklidir:

sudo apt-get upgrade

apt-get komutunun paket yükleme ve kaldırma gibi işlevlerini /var/log/dpkg.log kayıt dosyasından görebilirsiniz. APT hakkında daha fazla bilgi edinmek için uçbirime şu komutu yazın:

apt-get help

0