Tag Archives | özgür yazılım
GNU 41 yaşında: Happy birthday GNU!
Richard Stallman tarafından Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde 27 Eylül 1983 tarihinde kamuoyuna duyurulan GNU işletim sistemi, 27 Eylül 2024’te 41. yaş gününü kutladı. Bilindiği gibi, sistemin başlıca içeriği GNU Compiler Collection (GCC), GNU Binary Utilities (binutils), bash kabuğu, GNU C kütüphanesi (glibc) ve coreutils’den oluşuyor. Stallman; bu işletim sistemi dışında, GNU Genel kamu lisansı (GPL), GNU Lesser General Public License (LPGL) ve GNU Free Documentation License’i de (GFDL) duyurmuştur. GNU projesi; toplu işbirliğini temel alan bir özgür yazılım tasarısı olarak ortaya çıkmış ve proje, temel olarak kullanıcıların yazılımı çalıştırma, paylaşma (kopyalama ve dağıtma), inceleme ve değiştirme konularında özgür olmalarını sağlamayı amaçlar. “GNU’s Not Unix” (GNU, Unix değildir) ifadesiyle sistemin tanımını yapan Stallman; böylelikle Hurd’un yerine kullanılmaya başlanan Linux’un da GNU Genel Kamu Lisansı’nın (GNU General Public License) ikinci sürümüyle lisanslanmasını sağladı. Daha sonra GNU Bildirisi‘ni yayımlayan Stallman; böylelikle sistemin temellerini ifade etmiş oldu. GNU Projesi, Özgür Yazılım Hareketinin bir parçası, yazılım kullanıcıları için özgürlük mücadelesidir. GNU’yu, Özgür Yazılım Hareketi’nin etik ilkelerine katılmayan kişilerin 1998 yılında ortaya attığı “açık kaynak” terimiyle ilişkilendirmek yanlıştır.
Özgür Yazılım Vakfı da (Free Software Foundation; kısaca FSF) GNU projesini desteklemek üzere 4 Ekim 1985 tarihinde Richard Stallman tarafından kurulmuştur. Özgür Yazılım Vakfı, 4 Ekim 1985 tarihinde kâr amacı gütmeyen, özgür yazılım gelişimini destekleyen bir vakıf olarak kuruldu. Var olan GNU Projelerini kitapçık ve disket üreterek ve özgür yazılımcıları işe alarak yaymaya ve geliştirmeye başladı. O zamandan beridir özgür yazılımların gelişmesi ve yayılmasına destek olmakta, farkındalığın artması için çalışmalar yapmaktadır. Birçok GNU yazılımları diğer işletim sistemlerinde de (Windows, BSD, Solaris ve Mac OS gibi) kullanılmıştır. Özgür yazılım hareketi böylelikle gelişip, insanlığı özgür yazılım ortamına bağlamıştır. Ve GNU 40 artık yaşında. Bu etkinliğin onuruna Özgür Yazılım Vakfı (FSF) aileler, öğrenciler ve hackerler, ilgilenen herkes için bir hack günü düzenliyor. Doğum günün kutlu olsun GNU! Happy birthday GNU!
GnuPG 2.5.1 duyuruldu
GNU Stow 2.4.1 duyuruldu
Dosya sistemindeki ayrı dizinlerde bulunan farklı yazılım ve/veya veri setlerini alan ve hepsinin tek bir dizin ağacına kurulduğunun görülmesini sağlayan symlink yöneticisi olan GNU Stow’un 2.4.1 sürümü, Adam Spiers tarafından duyuruldu. GNU Genel Kamu Lisansı ile lisanslı özgür bir yazılım olan GNU Stow’un yeni sürümünün, bazı küçük hata düzeltmeleri içerdiğini söyleyen Spiers; –dotfiles seçeneğinin yoksayma listeleriyle doğru şekilde çalışması sorununun çözümlendiğini ifade etti. Perl’de .stowrc içinde boşluklu seçeneklere izin verilmesi sorununun da çözümlendiğini belirten Spiers; ayrıca, çoğunlukla dahili ve kullanıcılar tarafından görülemeyen bazı temizlikler ve iyileştirmeler de yapıldığını söyledi. Stow’un sıklıkla sistem çapındaki yazılımı yönetmek için kullanılırken, kurulumları yönetmek için temiz bir mekanizma da sağladığını söyledi. GNU Stow 2.4.1 hakkında ayrıntılı bilgi edinmek için sürüm duyurusunu ya da git.savannah.gnu.org girdisini inceleyebilirsiniz.
GNU Stow 2.4.1 edinmek için aşağıdaki linklerden yararlanabilirsiniz.
GNU Gnulib beta testçileri için çağrı
GNU taşınabilirlik kitaplığı olarak da adlandırılan Gnulib, birçok işletim sisteminde kullanılabilecek şekilde tasarlanmış bir yazılım alt rutinleri topluluğudur. Projenin amacı, özgür yazılım yazarlarının yazılımlarını birçok işletim sisteminde çalıştırabilmelerini kolaylaştırmaktır. Bileşenlerinin, derlenen, kurulan ve bağlantı kurulan bir kütüphane olmaktan ziyade kaynak düzeyinde paylaşılması amaçlananan Gnulib, dağıtım tarball’ı içermez; dosyaları Gnulib‘den kendi kaynak ağacınıza kopyalamak amaçlanır. Ayrıca yalnızca kolaylık sağlamak için birkaç dosyanın kopyalarını içeren Gnulib; GNU kodlama standartları, GNU bakımcı bilgileri, GPL ve diğer lisanslar (Texinfo‘da), çeşitli yapılandırma betikleri ve daha fazlasını içerir. Amaç, GNU paketlerinin ihtiyaç duyduğu tüm ortak altyapıyı sağlamaktır. Bruno Haible, derleme sisteminin bir parçası olarak GNU gnulib kullanan bir paket üzerinde geliştirici olanlar için bir çağrı gönderdi. “GNU Gnulib beta testçileri için çağrı” başlığını taşıyan gönderide Haible; gnulib-tool’un başka bir programlama dilinde (Python) yeniden yazılması beta testine hazır olunduğunu duyurdu.
Bruno Haible, çağrısını savannah.gnu.org üzerinden gönderdi. Çağrıyı inceleyerek konu hakkında daha geniş bilgi edinebilirsiniz. GNU Gnulib’i buradan edinebilirsiniz.
GNU Midnight Commander (MC) 4.8.32 duyuruldu
GNU Genel Kamu Lisansı altında lisanslanmış bir özgür yazılım ve bir görsel dosya yöneticisi olan GNU Midnight Commander‘in (MC) 4.8.32 sürümü duyuruldu. Dosyaları ve tüm dizin ağaçlarını kopyalamaya, taşımaya ve silmeye, dosyaları aramaya ve alt kabukta komutları çalıştırmaya izin veren, zengin özelliklere sahip tam ekran metin modu uygulaması olan yazılım; aynı zamanda dahili görüntüleyici ve düzenleyici içermektedir. GNU Midnight Commander (MC), normal bir konsol üzerinde, bir X Pencere terminali içinde, SSH bağlantıları ve her türlü uzak kabuk üzerinde çalışmasına izin veren Ncurses veya S-Lang gibi çok yönlü metin arayüzlerine dayanmaktadır. Kopyalama/taşıma işlemlerinde ext2fs özniteliklerini korunduğu belirtilirken, bakımı kolaylaştırmak için kalan mmap kodunun kaldırıldığı ifade ediliyor. unrar-7’nin desteklendiği belirtilirken, sözdizimi vurgulamanın iyileştirildiği söyleniyor. Kod temizlemeleri ve yeni görünümler içeren yeni sürümde, yazım hatalarının düzeltildiği de söyleniyor. GNU Midnight Commander (MC) 4.8.32 hakkında ayrıntılı bilgi edinmek için haberler sayfasını inceleyebilirsiniz.
GNU Midnight Commander (MC) 4.8.32 edinmek için aşağıdaki linkten yararlanabilirsiniz.
Ruby on Rails 7.2.1 duyuruldu
Ruby programlama diliyle yazılmış, açık kaynak kodlu bir web uygulama geliştirme çatısı olan Ruby on Rails‘in 7.2.1 sürümü, Rafael Mendonça França tarafından duyuruldu. Yeni sürümde, paralel testler ve PostgreSQL ile enum sütunları için algılamanın düzeltildiği söyleniyor. BatchEnumerator kullanılarak toplu işlem yapılırken yutma sırası uyarısını yoksayma sorununun düzeltildiği belirtilirken, Fiber IsolatedExecutionState kullanılırken bağlantı havuzundaki bellek şişkinliği de düzeltilmiş bulunuyor. MySQL adaptörü için create_table’ın auto_increment seçeneğiyle düzeltildiği ifade ediliyor. Ruby on Rails, modern bir web uygulaması oluşturmayı çok daha kolay ve eğlenceli bir hale getiriyor. Harika uygulamalar oluşturmak için kullanıcının ihtiyacı olan her şeyi içeren yazılım; bunun dışında geniş, yardımsever bir topluluk desteği ile sunuluyor. 1988 yılında Massachusetts Teknoloji Enstitüsü tarafından hazırlanan ve GPL ile uyumlu bir biçimde en yaygın kullanılan özgür yazılım lisanslarından biri olan MIT Lisansı ile kullanıma sunulan Ruby on Rails; David Heinemeier Hansson tarafından geliştirilmiştir. Rails 7.2.1 değişim günlüğüne GitHub sayfasından ulaşabilirsiniz. Ruby on Rails 7.0.6 hakkında bilgi edinmek için sürüm duyurusunu inceleyebilirsiniz.