Arch Linux kurulum ortamına eklenen ve kullanımı kolay bir yükleyici olarak geliştirilen yeni yükleyici Archinstall‘un 2.8.3 sürümü, Anton Hvornum tarafından duyuruldu. Archinstall 2.8.2 güncellemesinden sadece bir hafta sonra, Arch Linux’un bu komut satırı tabanlı Arch Linux yükleyicisinin başka bir sürümü artık hızlı ve kolay Arch dağıtımları için kullanılabilir olduğu söyleniyor. Archinstall 2.8.3 kullanıcıları için dikkat çekici olan şeyin, System76 tarafından Pop!_OS dağıtımının bir parçası olarak geliştirilen Rust ile yazılmış masaüstü ortamı için bir COSMIC masaüstü profili seçeneğinin eklenmesi olduğu belirtilirken, COSMIC hâlâ alfa aşamasında olduğu ancak Pop!_OS dışında paketlenmeye ve benimsenmeye başlandığı ifade ediliyor. Şimdilik Archinstall içindeki COSMIC masaüstü profili “–advanced” gelişmiş ayarlar bayrağının arkasında gizli bulunuyor. Archinstall 2.8.3’ün ayrıca bazı paket seçimi ince ayarları, Btrfs kodunun bir kısmını yeniden düzenleme, Katalanca bir çeviri ve diğer düzeltmeleri getirdiği söyleniyor. Arch Linux için rehberli bir kurulum betiği olan Archinstall, zorlu öğrenme eğrisiyle bilinen Arch Linux’un geleneksel manuel kurulum sürecinden memnun olmayan kullanıcılar için kullanıcı dostu bir arayüz sağlamayı amaçlıyor. Archinstall, kurulum sürecinin çoğunu otomatikleştiriyor. Archinstall 2.8.3 hakkında bilgi edinmek için sürümler sayfasını inceleyebilirsiniz.
Archive | Ağustos, 2024
Codon 0.17 duyuruldu
LLVM derleyici altyapısını kullanan ve 10~100x’e kadar hızlanma ile süper hızlı Python kodunu hedefleyen açık kaynaklı bir proje olan Codon‘un 0.17 sürümü duyuruldu. Çalışma zamanı yükünü önlemek için Python kodunu yerel makine koduna derlediği belirtilen Codon projesi, yukarı akış Python’a göre “10-100x veya daha fazla” hızlanmaları ve performansın geleneksel C/C++ koduyla karşılaştırılabilir olabileceğini teşvik ediyor. Codon ayrıca daha da yüksek performans elde etmek için yerel çoklu iş parçacığına izin veriyor. Codon 0.17 ile projenin, upstream LLVM 17 derleyici kullanımına yeniden dayandırıldığı belirtilirken, float16 / bfloat16 / float128 için yeni kayan nokta türü desteği eklendiği, çeşitli mevcut işlevlere güncellemeler ve input() işlev işlemenin eklendiği; özellik ayarlayıcıların artık desteklendiği ifade ediliyor. CPython ile daha iyi eşleşmesi için dinamik polimorfizm işlemede iyileştirmeler yapıldığı belirtiliyor. Codon 0.17 ayrıca, diğer düzeltmeler ve iyileştirmelerin yanı sıra, istisnaları devre dışı bırakmak için bir “-disable-exceptions” bayrağı da eklemiş bulunuyor. Codon 0.17 hakkında bilgi edinmek için GitHub sürümler sayfası incelenebilir.
Wayland Weston 14.0.0 beta duyuruldu
Wayland protokolü ile iki ana kısımdan oluşan bir yapı olan Weston görüntü yöneticisinin (compositor) 14.0.0 beta sürümü, Marius Vlad tarafından duyuruldu. Wayland Weston 13.0.92 adıyla çıkarılan sürümün, Weston 14.0.0’ın beta sürümü olduğu belirtilirken, drm_output_state_alloc()’tan gereksiz parametrenin kaldırıldığı söyleniyor. Beta sürümü için sürüm 13.0.92’ye yükseltme yapılması gerektiği belirtiliyor. Her zamanki gibi, bu sürümle birlikte bir dizi hata düzeltmesinin de dahil edildiği belirtilirken, yüzey görünüm alanı bellek sızıntısının düzeltildiği ifade ediliyor. Weston 14.0.0 beta hakkında bilgi edinmek için sürüm duyurusunu inceleyebilirsiniz.
Wayland 1.23.1 duyuruldu
Wayland’ın 1.23.1 sürümü, Simon Ser tarafından duyuruldu. Bunun, Wayland 1.23 serisi için bir hata düzeltme sürümü olduğu belirtilirken, yardımcı fonksiyona doğrulama fonksiyonu yayımının çıkarıldığı söyleniyor. Bu hata düzeltme sürümü için sürümün 1.23.1’e yükseltilmesinin önemli olduğu söyleniyor. Bilindiği gibi, 1980’lerin Başında bir MIT mühendisi olan Bob Scheifler tarafından duyurulan X; bilgisayarlar için yeni grafik görüntüleme sistemiydi ve o günlerde büyük bir devrimi ifade ediyordu. Kısa sürede UNIX ve benzeri sistemlerde standart grafik arayüz olarak kullanılmaya başlanan ve hâlâ da kullanılmakta olan X; ağ üzerinde çalışmaya imkan veren ilk grafik görüntüleme sistemiydi. Zaman paylaşımlı bir sunucu üzerinde çalışan bir X sunucusu ağdaki istemciler tarafından kullanılabiliyordu. Zaten X, donanımdan bağımsız ve tamamen ağda hizmet verebilecek şekilde tasarlanmıştı. MIT yönetiminde ve Bob Scheifler liderliğinde geliştirilen X sunucusunun üstün olduğu ağ imkanları 90’lı yıllarda çoğunlukla kullanılmamaya başlandı. Ayrıca, X’in çok çeşitli donanımlara Linux ortamında nasıl erişim sağlayacağı da önemli bir sorun haline gelmişti. Bu, GNU/Linux dünyası için üzüntü vericiydi. Bu gelişmelere yönelik olarak, 2007 yılında Thomas Hellstrom, Eric Anholt ve Dave Airlie tarafından geliştirilen TTM (Translation Table Maps) adını verilen bir önbellekleme sistemi kullanılmaya başlandı. Böylelikle uygulamalar grafik verilerin işlenmesi için beklemek zorunda kalmayacak ve hızlanacaklardı. Wayland 1.23.1 hakkında ayrıntılı bilgi edinmek için sürüm duyurusunu inceleyebilirsiniz.
Bu, kuşkusuz, GNU/Linux çevrelerinde memnunlukla karşılandı. Sonuç olarak, tüm Linux grafik sürücülerinin kullanabileceği bir bellek yönetim sistemi kullanılabilir olmuştu. Ancak, açık kaynak kodlu Linux grafik sürücülerinin basit API’lere ihtiyaç duymasına karşılık; TTM çok büyük bir kod yığınıydı. Buna ilişkin olarak, 2008 yılında Reenter Keith Packard ve Eric Anholt’un da yardımıyla TTM için yeni bir API yazıldı. GEM (Graphics Execution Manager) adı verilen bu yapı; mevcut Kernel fonksiyonlarını kullanacak şekilde değiştirilip küçültülmüştü. Ancak asıl sorun; OpenGL, Qt ve Gtk+ gibi büyük boyutlu kütüphaneler ile kernel arasındaki ilişkide X’in modern grafik ihtiyaçlarını karşılayacak durumda olmadığını gösteriyordu. Bu aşamada, bir yazılım mühendisi olan AIGLX’in yazarı Kristian Høgsberg, grafik çıktılarının doğrudan Kernel’e gönderileceği, uygulamaların doğrudan GPU’ya ulaşabileceği bir tasarıma girişmişti. Kısa sürede temel kütüphaneleri yazmaya başlayan ve çok kısa bir süre içinde, az çok çalışan bir sunucu geliştirmeyi başaran Høgsberg’in X sunucusuna hiçbir bağımlılığı olmayan bir son işlem API’si kullanan yazılımının adı: Wayland idi. Konu, phoronix.com‘un haberi ile duyuruldu. Henüz çok taze bir proje olan Wayland’ın kaynak kodları da internette yerini aldı. Wayland, küçük gömülü sistemler, cep telefonları ya da küçük oyuncaklarda dahi çalışabilecek kadar hafif biçimde tasarlanıyordu. Høgsberg, geriye dönük uyumluluğu sağlamak için X sunucusunun Wayland’ın bir istemcisi konumunda çalışabilmesine olanak sağlamıştı. Wayland günümüzde Kernel’de bulunan GEM, evdev (input drivers) ve kms (kernel mode switching) teknolojilerini ve DRI2 (Direct Rendering Infrastructure) kullanıyor. Intel ve RedHat tarafından desteklenen bu yeni teknoloji, X için çözülmesi zor görünen pek çok geleneksel sorunu çözmeye yaklaşmış görünüyor. Intel, sürücülerinin Wayland ile daha performanslı çalışmasını sağlamak için projeye, Wayland geliştiricilerini kiralayacak kadar büyük destek sunuyor. Wayland 1.23.0 edinmek için aşağıdaki linkten yararlanabilirsiniz.
OSMC 2024.08-1 duyuruldu
En düşük sistemler için dahi en iyi performansı sergileyecek şekilde tasarlanan, Raspberry Pi ile kararlı bir şekilde çalışma becerisine sahip, neredeyse tüm cihazlarla uyumlu bir şekilde çalışan ve eskiden Raspbmc adıyla bilinen Debian GNU/Linux tabanlı minimal bir GNU/Linux dağıtımı olan OSMC’nin 2024.08-1 sürümü duyuruldu. Kodi medya merkezi 21.1 (Omega) ile gelen yeni sürümde, Kodi 21.1’in tüm cihazlar için kullanılabilir olduğunu duyurmaktan mutluluk duyulduğu ifade ediliyor. Bunun kararlı bir sürüm olmasını ve kullanıcı deneyiminin OSMC’den beklendiği gibi en üst düzeyde kalmasını sağlamak için, sürüm yayınlamadan önce Kodi 21’in ilk nokta sürümünün beklendiği belirtilirken, Kodi 21.1’in (Omega) artık OSMC’de standart olarak kullanılabileceği ve Kodi 21.0 için sürüm ayrıntılarının burada bulunabileceği söyleniyor. OSMC tarafında, her şeyin sorunsuz bir şekilde çalışmasını sağlamak için bir dizi değişiklik yapıldığı belirtilirken, kullanıcı verilerinin My OSMC aracılığıyla bir SMB paylaşımına yedeklenmesiyle ilgili bir sorunun düzeltildiği söyleniyor. Vero 4K / 4K + ve V’de bazı VC-1 içeriklerinin oynatılmasıyla ilgili bir sorun da düzeltilmiş bulunuyor. Geliştirilmiş çeviriler için nasıl katkıda bulunulabileceğine ilişkin olarak buradan yararlanılabileceği söyleniyor. OSMC 2024.08-1 hakkında bilgi edinmek için sürüm duyurusunu inceleyebilirsiniz.
OSMC 2024.08-1 edinmek için aşağıdaki linklerden yararlanabilirsiniz.
Kernel 6.11-rc5 duyuruldu
Linux çekirdeği resmi sitesi: https://www.kernel.org
Geliştirme & kararsız çekirdek:
6.11-rc5 2024-08-25
Linus Torvalds’ın duyurusu.
Linux 33 yaşında
1991’de Helsinki Üniversitesi‘nden Linus Benedict Torvalds daha sonra Linux çekirdeği haline gelecek bir yazılımı yazmaya başlamıştı. Torvalds; bunu, 25 Ağustos 1991’de comp.os.minix’te aşağıda görebileceğiniz kısa bir mesaj ile duyurdu. Ve artık Linux 33. yaşını kutluyor. Doğum günün kutlu olsun Linux! 33 yıl önce Torvalds; Nisan ayından bu yana devam eden geliştirme sürecinin ardından, artık hazır olduğunu ve geliştirdiği sistemle ilgili geri bildirimde bulunulmasını istediğini söylüyordu. Unix’e fikirsel ve teknik anlamda atıfta bulunarak geliştirilmiş açık kaynak kodlu, özgür ve ücretsiz bir işletim sistemi çekirdeği olan Linux; 5 Ekim 1991’de Linux 0.02 adıyla kullanıma sunuldu. Linux topluluğunda bazı kişiler, Linux’un doğum günü olarak 25 Ağustos’u değil, kullanıma sunulduğu tarih olan 5 Ekim’i kabul ediyor ve doğum gününü o gün kutluyor. Geniş bir donanım desteğine sahip olan Linux çekirdeği; sunucu bilgisayarlar, masaüstü ve dizüstü bilgisayarlar, iş istasyonları, akıllı telefonlar, yeni nesil TV’ler ve tabletler gibi hemen her platformda tam bir uyum içinde çalışabilir. Günümüzde Linux çekirdeğini kullanan GNU dağıtımları, büyük bir kitle tarafından genel olarak “Linux” adıyla anılmaktadır. Ancak, Özgür Yazılım Vakfı ve çeşitli özgür yazılım toplulukları, “GNU/Linux” tanımını tercih etmektedir.