Debian projesi, 26 aylık bir geliştirme döngüsü sonunda, Debian Güvenlik takımı ve Debian Uzun Süreli Destek takımı ile birlikte yürüttüğü çalışmayla geliştirilen ve 5 yıl desteklenecek olan yeni kararlı sürümü Debian 9.0’ı (kod adı Stretch) duyurdu. Bu sürüm, 28 Aralık 2015’te vefat eden projenin kurucusu Ian Murdock’a ithaf edilmiş bulunuyor. Stretch, böylelikle, test sürümü makamını, kod adını 9 Kasım 2014‘te alan halefi Debian 10 “Buster”a bırakmış oluyor. Yeni sürüm ile birlikte Firefox ve Thunderbird, Debian’a geri dönmüş oluyorlar. “Stretch”; öntanımlı başlangıç sistemi systemd ile birlikte gelmektedir. systemd; daha kısa açılış süresi, servisler için kontrol grupları, servisleri izole etme imkânı gibi birçok ilginç özellik sağlamaktadır. sysvinit başlangıç sistemi “Stretch” içerisinde hâlâ yer almaktadır. “Wheezy” ile dahil edilen UEFI desteği, Stretch’de büyük ölcüde geliştirilmiş bulunuyor. Ayrıca Debian projesi üyeleri, bir önceki kararlı sürümün yayımlanmasından bu yana destek servislerinde birçok iyileştirme yaptı. Ayrıca sistem, bilgisayara kolay bir biçimde kurulmaya hazır hale getirilmiş 51.000’den fazla paketle birlikte geliyor. Debian ile gelen yazılımların tamamının kaynak kodlarını görüntüleme aracı ile codesearch.debian.net adresinde yayında olan Debian Kod Arama servisi de gururla sunuluyor. 4.9.30 Linux çekirdeği üzerine yapılandırılan Debian 9.0 Stretch; varsayılan olarak GNOME 3.22, KDE Plasma 5.8.6, LXDE, LXQt 0.11, MATE 1.16.2, Xfce 4.12., openbox 3.6.1 gibi güncel masaüstü ortamlarıyla birlikte sunuluyor. Debian 9.0 Stretch; abiword 3.0.2, alsa-lib 1.1.3, bash 4.4, bind 9.10.3-P4, chromium 59.0.3071.86, cups 2.2.1, dhcp 4.3.5, e2fsprogs 1.43.4, firefox 52.2.0, gcc 6.3.0, gimp 2.8.18, glibc 2.24, grub 2.02beta3, gtk+ 3.22.11, httpd 2.4.25, inkscape 0.92.1, k3b 2.0.3a, libgnome 2.32.1, libreoffice 5.2.7, mariadb 10.1.23, mesa 13.0.6, mysql 5.5.9999, nautilus 3.22.3, NVIDIA 375.66, openjdk 8u131, openssh 7.4p1, perl 5.24.1, php 7.0.19, postfix 3.1.4, postgresql 9.6.3, Python 2.7.13, qt 5.7.1, samba 4.5.8, systemd 232, thunderbird 45.8.0, vim 8.0, vlc 2.2.6, xorg-server 1.19.2 gibi son derece güncel paketler içeriyor. Debian 9.0 Stretch’in sürüm notlarını inceleyebilirsiniz.
Ayrıca full DVD seti ile Linux Mint’in popülerleştirdiği MATE ve Cinnamon masaüstü ortamları ile LXDE de kurulum esnasında seçilebildiği gibi, farklı masaüstü ortamlarıyla hazırlanmış kalıplar yansılarda yerini almış bulunuyor. 32-bit PC / Intel IA-32 (i386), 64-bit PC / Intel EM64T / x86-64 (amd64), Motorola/IBM PowerPC (eski donanımlar için powerpc ve yeni 64-bit (little-endian) donanımlar için ppc64el), MIPS (mips (big-endian) ve mipsel (little-endian)) IBM S/390 (64-bit s390x), eski ve yeni 32-bit ARM sistemler için armel, ve yeni 64-bit sistemler ve “AArch64” mimarisi için arm64 olmak üzere toplam olarak on mimariyi destekleyen sistemde, yapılandırma apt-get paket yönetim sistemiyle otomatik olarak yapılmaktadır. Debian 9.0 Stretch hakkında ayrıntılı bilgi edinmek için sürüm duyurusunu inceleyebilirsiniz. Debian 9.0 Stretch edinmek için aşağıdaki linklerden yararlanabilirsiniz.
- İndirme sayfası
- debian-9.0.0-amd64-DVD-1.iso (3,628MB, SHA512, torrent)
- debian-live-9.0.0-amd64-cinnamon.iso (2,006MB, torrent)
- debian-live-9.0.0-amd64-gnome.iso (2,224MB, torrent)
- debian-live-9.0.0-amd64-kde.iso (2,466MB, torrent)
- debian-live-9.0.0-amd64-lxde.iso (1,872MB, torrent)
- debian-live-9.0.0-amd64-mate.iso (1,929MB, torrent)
- debian-live-9.0.0-amd64-xfce.iso (1,853MB, torrent)
Live CD/DVD indirme adresleri:
Debian’ın bugünkü “test” dağıtımı Buster için haftalık olarak hazırlanacak DVD kalıplarının adreslerini de verelim:
