Tag Archives | mimari

Debian 13.0.0 “Trixie” duyuruldu

2 yıl, 1 ay ve 30 günlük geliştirme sürecinin ardından, Debian projesinin yeni kararlı sürümü 13.0.0’ı (kod adı “Trixie“) sunmaktan gurur duyduğu belirtilirken, sürümün, Debian güvenlik ekibi ve Debian uzun süreli destek ekibinin ortak çalışması sayesinde önümüzdeki 5 yıl boyunca destekleneceği belirtiliyor. Gnome 48, KDE Plasma 6.3, LXDE 13, LXQt 2.1.0, Xfce 4.20 masaüstü ortamlarıyla gelen Debian 13.0.0 “Trixie”, toplam 69.830 paket üzerinden 14.100’den fazla yeni paket içeriyor, 8.840’tan fazla paket de “eskimiş” olarak kaldırılmış bulunuyor. Bu sürümde 44.326 paketin güncellendiği belirtilirken, Debian 13 “Trixie”nin, önceki sürümdeki tüm paketlerin %63’ünden fazlasını içeren çok sayıda güncellenmiş yazılım paketi içerdiği söyleniyor. 6.12 LTS Linux çekirdeği üzerine yapılandırılan sistem; Apache 2.4.64, Bash 5.2.37, BIND DNS Server 9.20, Cryptsetup 2.7, curl/libcurl 8.14.1, Emacs 30.1, Exim (default email server) 4.98, GNUcash 5.10, GNU Compiler Collection 14.2, GIMP 3.0.4, GnuPG 2.4.7, Inkscape 1.4, GNU C Library 2.41, LibreOffice 25.2, LLVM/Clang toolchain 19 (default) 17 and 18 available, MariaDB 11.8, Nginx 1.26, OpenJDK 21, OpenLDAP 2.6.10, OpenSSH 10.0p1, OpenSSL 3.5, Perl 5.40, PHP 8.4, Postfix 3.10, PostgreSQL 17, Python 3, 3.13, Rustc 1.85, Samba 4.22, Systemd 257 ve Vim 9.1 gibi pek çok güncel paket içeriyor. Bu geniş paket yelpazesinin ve geleneksel geniş mimari desteğiyle Debian’ın, “evrensel işletim sistemi” olma hedefine bir kez daha sadık kaldığı belirtiliyor. i386 mimarisinin artık standart bir mimari olarak desteklenmediği belirtilirken, i386 sistemleri kullanan kullanıcıların Trixie’ye yükseltme yapmamaları öneriliyor. “Trixie”nin, Armel mimarisi için de son sürüm olacağı belirtiliyor. Debian 13.0.0 “Trixie” sürüm duyurusunu ya da sürüm notlarını inceleyebilirsiniz.

Continue Reading →

 

 

 

Debian 13.0.0 “Trixie” edinmek için aşağıdaki linklerden yararlanabilirsiniz.

0

Debian 13.0 (Trixie) Installer RC 3 duyuruldu

Cyril Brulebois’in yaptığı duyuruda, “Debian Installer ekibinin, Debian 13.0 “Trixie” Installer’in üçüncü ve muhtemelen son sürüm adayını duyurmaktan mutluluk duyduğu” belirtilirken, Linux çekirdeği ABI’sinin 6.12.38+deb13 sürümüne yükseltildiği ifade ediliyor. Henüz bilinen önemli bir hata yok gibi göründüğünü belirten Brulebois; bazı ARM tabanlı sistemler için önemli olan “depthcharge” imajlarında iyileştirmeler yapıldığını ve yükleyicinin ilk ramdiskinde zaten mevcut olan donanım yazılımı dosyalarının gereksiz yere kopyalanmasını önlemek için donanım algılama rutininde bir düzeltme yapıldığını söyledi. KDE’nin 6.3 serisindeki en son hata düzeltme sürümü olan Plasma 6.3.6 masaüstü ortamının, geçen hafta son anda Trixie sürümüne eklendiğini belirten Brulebois; diğer önemli masaüstü ortamının da GNOME 48 olduğunu hatırlattı. Hataları bulmak ve yükleyiciyi daha da geliştirmek için yardıma ihtiyaçları olduğunu belirten Brulebois; bu sürümde 78 dilin desteklendiğini, bunlardan 32’sinin tam çevirisinin gerçekleşmiş olduğunu ifade etti. Brulebois; Debian Installer ekibinin, bu sürüme katkıda bulunan herkese teşekkür ettiğini söyledi.

Continue Reading →

 

 

Cyril Brulebois’in duyurusuna buradan ulaşabilirsiniz. Debian 13.0 (Trixie) Installer RC 3 edinmek için aşağıdaki linkten yararlanabilirsiniz.

0

Debian 13.0 “Trixie” RC 2

Hatırlanacağı gibi, Debian sürüm ekibinden Paul Gevers; Debian 13.0 “Trixie”nin sert dondurma sürecine girdiğini, 18 Mayıs 2025‘te Debian duyurmuştu. Bugün ise Cyril Brulebois; Debian Installer Trixie RC 2 sürümünü duyuruyor. Debian Installer ekibinin, Debian 13 “Trixie” yükleyicisinin ikinci sürüm adayını duyurmaktan mutluluk duyduğunu belirten Brulebois; Linux çekirdek ABI’sinin 6.12.33+deb13’e yükseltildiğini söyledi. Konuşma sentezi desteğinin geliştirildiğini, grafiksel hedefler için amd64’e bazı i915 ile ilgili modüllerin gömüldüğünü belirten Brulebois; Debian Live kalıplarında bulunan Calamares yükleyicisi aracılığıyla yüklenen btrfs sistemlerini kurtarma desteğinin eklendiğini ifade etti. Yükleyici başlık kalınının Ceratopsian temasının en son yinelemesine uyarlandığını belirten Brulebois; VL Gothic’ten MotoyaLCedar’a geçerek Japonca işleme desteğinin düzeltildiğini, ayrıca yazı tipi boyutunun yükseltildiğini söyledi. Bu sürümde 78 dil desteklendiğini belirten Brulebois; bunlardan 31’inin tam çeviri olduğunu ifade etti. Şu ana kadar bilinen önemli bir hataolmadığını söyleyen Brulebois; hataları bulmak ve yükleyiciyi daha da geliştirmek için yardıma ihtiyaçları olduğunu hatırlattı. Debian Installer Trixie RC2 hakkında bilgi edinmek için Brulebois’in debian-boot posta listesindeki mesajı incelenebilir.

Continue Reading →

 

 

Debian Installer Trixie RC2 edinmek için aşağıdaki linkten yararlanabilirsiniz.

0

Debian 13.0 “Trixie” sert dondurma sürecine girdi

Hatırlanacağı gibi, Debian 13.0 “Trixie”nin dondurulma sürecine girdiği, 29 Mart 2025‘te Debian sürüm ekibinden Paul Gevers tarafından duyurulmuştu. Böylelikle, Paul Gevers; Debian 13.0 “Trixie” geçişinin ve araç zinciri dondurmasının programa uygun şekilde başladığını duyurmuştu. Gevers; bu defa da Debian 13.0 “Trixie”nin sert dondurma sürecine girdiğini duyurdu. Böylece Debian 13.0 “Trixie”nin duyurulma vaktine biraz daha yaklaşılmış oluyor. Anahtar paketler listesinde olmayan, tüm mimarilerde başarılı olan ve regresyonlara neden olmayan yüzeysel olmayan autopkgtest’lere sahip paketlerin 20 gün sonra engellemeyi kaldırmadan taşınacağının unutulmamasını isteyen Gevers; elbette ki Trixie içinde olup da hata içeren paketlerin, kaldırılabileceğini söyledi. Bu arada, Debian yayın ekibi ayrıca MIPS’i (MIPS64EL) Debian 13 için bir yayın mimarisi olarak bırakmaya karar verdi. Ancak, 64-bit RISC-V (RISCV64), Debian 13.0 için bir yayın mimarisi olarak terfi ettirildi. Gevers; kullanıcıların geri bildirim yoluyla sürece katkıda bulunmasını istediklerini söyledi.

Continue Reading →

 

 

 

Paul Gevers’in  sert dondurma sürecine girdiğine ilişkin yazısına buradan ulaşabilirsiniz.

0

Debian GNU/Linux 13 “Trixie” yükleyicisinin alpha sürümü duyuruldu

Debian GNU/Linux 13 “Trixie” yükleyicisinin ilk alpha sürümü duyuruldu. 6.12 LTS Linjux çekirdeği üzerine yapılandırılan ve RISCV64 desteğiyle gelen sürüm, Elise Couper tarafından oluşturulan yeni varsayılan Ceratopsian temasıyla birlikte geliyor. Debian Projesi; önümüzdeki yıl piyasaya sürülmesi beklenen Debian GNU/Linux 13 “Trixie” sürümünün ilk alpha sürümü duyurmaktan mutlu olunduğunu belirtirken, böylece ilk resmi yükleyicinin yayınlandığı ifade ediliyor. Debian GNU/Linux 13 “Trixie”; arşivde kalsalar bile ARMel ve i386 mimarilerine desteği de bırakıyor. MIPSel mimarisi de geçen yıl arşivden kaldırılmıştı. Debian Trixie Installer Alpha, kök kullanıcı ve ilk kullanıcının oluşturulması için yenilenmiş ekranlar, takas boyutunu hesaplamak gibi otomatik bölümlendirmede iyileştirmeler ve küçük diskleri hedefleyen bazı yeni tariflerle birlikte geliyor. Debian Trixie Installer’ın bu ilk alfa sürümünde önyükleme ekranları güncellenmemiş olsa da, Elise Couper tarafından oluşturulan yeni varsayılan Ceratopsian teması yükleyicide ilk kez yer almış bulunuyor. Debian GNU/Linux 13 “Trixie” hakkında bilgi edinmek için sürüm notlarını inceleyebilirsiniz.  Continue Reading →

 

 


Debian GNU/Linux 13 “Trixie”nin varsayılan temasının “Ceratopsian” olarak belirlendiğine ilişkin olarak Debian proje lideri Jonathan Carter’in duyurusunu inceleyebilirisiniz. Debian GNU/Linux 13 “Trixie” yükleyicisinin alpha sürümünü edinmek için aşağıdaki linkten yararlanabilirsiniz.

0

Red Hat, NVIDIA GPU’lar için Rust tabanlı, yalnızca GSP’ye özel grafik sürücüsü Nova’yı duyurdu

Red Hat bu haftanın başında şirketin NVIDIA GPU’lar için Rust‘ta yazılmış Nova adlı yeni bir açık kaynak kodlu grafik sürücüsü üzerinde çalışmaya başladığını duyurdu. GSP donanım yazılımı tabanlı NVIDIA grafik kartları için Nouveau açık kaynak sürücüsünün halefi olarak tasarlanan Nova grafik sürücüsü, tamamen Rust programlama dilinde yazılmış ve yalnızca GSP (GPU sistem işlemcisi) sürücüsü olarak tasarlanıyor. Rust’un sunduğu daha fazla bellek güvenliğinden yararlanan yazılımın, Nouveau’ya göre basit ve bakımı kolay olduğu belirtiliyor. Red Hat kıdemli yazılım mühendisi Danilo Krummrich; “Nova ile, Nouveau’ya kıyasla sürücünün karmaşıklığını önemli ölçüde azaltma şansı gördüklerini, bunun için, Nouveau’nun tarihi mimarisinin, özellikle de nvif/nvkm etrafındaki tarihi mimarisinin oldukça karmaşık ve esnek olmadığını ve belirli sorunları çözmek için büyük çaplı yeniden çalışma gerektirdiğini ve ikincisi, yalnızca GSP sürücüsüyle GSP öncesi kodla uyumluluğu korumaya gerek olmadığını ifade ediyor. Nova ve grafik sürücüsüne yönelik devam eden çalışmalar hakkında ayrıntıyı bu posta listesi duyurusunda bulabilirsiniz.

Continue Reading →

 

Ancak Nouveau’nun yerine geçecek bir ürün üzerinde çalışan yalnızca Red Hat değil; Collabora da yakın zamanda NVIDIA GPU’lar için açık kaynaklı Vulkan tabanlı grafik sürücüsü NVK’yi gelecek Mesa 24.1’in bir parçası olarak mevcut olacak kararlı kanala tanıtmış bulunuyor. Buradaki nihai amacın, en azından NVK için, yalnızca NVIDIA’ya özel grafik sürücüsünün varsayılan olarak yüklenmediği sistemlerdeki NVIDIA GPU’lar için temel bir grafik sürücüsü sağlamak değil, aynı zamanda Linux kullanıcılarına NVIDIA’nın oyun sürücüsü için daha iyi bir alternatif sunmak olduğu söyleniyor. Nova grafik sürücüsünü edinmek için aşağıdaki linkten yararlanabilirsiniz.

 

0

dav1d 1.4.0 duyuruldu

Yeni mimari desteğine ve yeni optimizasyonlara odaklanan dav1d’nin orta sürümü olarak tanımlanan dav1d 1.4.0 sürümü duyuruldu. Tüm platformlardaki en hızlı AV1 kod çözücü olan dav1d, küçük, taşınabilir ve çok hızlı olması hedeflenen bir yazılımdır. VideoLAN ve FFmpeg toplulukları tarafından geliştirilen ve Alliance for Open Media sponsorluğunda yeni bir açık kaynaklı AV1 kod çözücü olan dav1d; Meson ve Ninja’yı kullanıyor. Windows, GNU/Linux, macOS ve Android’de çalışan yazılım; BSD 2 maddeli “basitleştirilmiş” lisans kapsamında lisanslanmış bulunuyor. dav1d’ye C veya ASM yazarak katkıda bulunabilmenin mümkün olduğu belirtilirken, katkıda bulunmak için katkı belgesine göz atılabileceği söyleniyor. dav1d 1.4.0 hakkında bilgi edinmek için sürüm duyurusunu inceleyebilirsiniz.

Continue Reading →

 

dav1d 1.4.0 edinmek için aşağıdaki linkten yararlanabilirsiniz.

0