Tamamen özgür olmayı hedefleyen ve kullanıma hazır bir işletim sistemi olarak gelen, Devuan GNU/Linux tabanlı Gnuinos Linux-libre‘nin 2025.07.29 sürümü çıktı. Özgür olmayan her şeyi reddeden proje, özgür yazılım ile, kullanılan teknoloji üzerinde kontrol sahibi olmayı, insanları özel yazılımlara ve dijital kısıtlamalara karşı güçlendirmeyi hedefliyor. Tüm sürümlerinde linux-libre çekirdeğiyle birlikte gelen sistem; ilk aşamalarında, hafif openbox pencere yöneticisi de dahil olmak üzere bazı özelleştirilmiş canlı kurulum kalıplarından oluştu ama proje o zamandan beri neredeyse genel amaçlı bir bilişime dönüştü: masaüstü, sunucu, iş istasyonu, vb. live CD’ler canlı-sdk kullanılarak oluşturulup, netinstall/tam CD’ler yükleyici-iso da kullanılarak oluşturuldu. Devuan ve gnuinos aynalarını birleştirme mekanizması, başlangıçta Devuan altyapısıyla kullanılmak üzere tasarlanmış bir apt deposu birleştirme mekanizması olan amprolla‘yı yarattı. Ayrıca gnuinos’un devuan ile aynı kod adlarını (beowulf, chimaera, daedalus…) kullandığı ve bunların suite (oldstable, stable, testing…) dışındaki /etc/apt/sources.list girişlerinde kullanılmasının şiddetle tavsiye edildiği belirtiliyor. Continue Reading →
Tag Archives | Özgür
Audacious 4.5 duyuruldu
Ubuntu Studio ve Lubuntu dağıtımlarında öntanımlı müzik çalar olarak yüklü biçimde gelen açık kaynak kodlu ve özgür bir müzik çalar uygulaması olan Audacious‘un 4.5 sürümü duyuruldu. Düşük sistem kaynağı tüketimi, yüksek ses kalitesi ve geniş dosya biçimi desteğine odaklanılarak geliştirilen Audacious; bir zamanlar Winamp’ın özgür bir muadili olan XMMS projesine dayanıyor. Audacious’un aslında, bir XMMS çatallaması olan Beep Media Player’den çatallandığı söylenebilir. GTK arayüzü ve “Winamp Classic” arayüzü seçenekleri, düşük sistem kaynağı tüketimi, sürükle-bırak desteği, efekt ve eklenti desteği ile gelen Audacious’tan internet radyolarını dinleyebilmek mümkündür. Öntanımlı olarak GTK arayüzü ile gelen Audacious; kullanıcıya, Winamp’ın klasik arayüzüne benzer bir arayüz seçeneği daha sunar. Açık kaynaklı ses oynatıcısı, oynatma geçmişi eklentisi ve Winamp 2.9 görünümü eklediği söylenen yeni sürüm, VU Meter eklentisini GTK sürümüne taşıyor ve Opus dosyalarındaki güncel olmayan ReplayGain etiketleri için destek ekliyor. Yeni sürümde, Qt sürümü için yeni bir oynatma geçmişi eklentisi, APE başlığında albüm sanatçısı etiketi desteği, Opus dosyalarında güncel olmayan ReplayGain etiketleri desteği, lrclib.net’ten şarkı sözü alma desteği ve ayarlar portalından renk şemalarını okuma desteği yer aldığı söyleniyor. Audacious 4.5’te çeşitli hatalar da giderilmiş bulunuyor. Audacious 4.5 hakkında bilgi edinmek için sürüm duyurusunu inceleyebilirsiniz.
Audacious 4.5 edinmek için aşağıdaki linklerden yararlanabilirsiniz.
GNU Linux-libre 6.16-gnu duyuruldu
Bilindiği gibi, Linus Torvalds tarafından geliştirilen, Torvalds ve diğerleri tarafından dağıtılan Linux çekirdeği, özgür olmayan yazılımlar içeriyor. Kullanıcıların temel özgürlüklerine saygı duymayan ve özgür olmayan yazılımları teşvik eden bu çekirdek yerine, 100% özgür dağıtımları korumak amacıyla bir proje yürütülüyor. Başta ilk özgür GNU/Linux dağıtımı olan UTUTO ve diğer 100% özgür dağıtımlar gNewSense ve BLAG, projeye destek veriyorlar. Free Software Foundation Latin Amerika (FSFLA) şubesi kullanıcıların temel özgürlüklerine saygı duyan ve özgür yazılımlar içeren bu projenin içinde bulunuyor. gNewSense’in öncülük ettiği projenin ürettiği GNU Linux-libre‘nin yeni 6.16-gnu sürümü, GNU Linux-libre projesinin resmi sözcüsü Freedo tarafından duyuruldu. Kernel 6.16 kararlı sürümünün yayınlanmasından sonra, GNU, donanım desteğini ve özelliklerini kaldırma/devre dışı bırakma anlamına gelse bile Özgür Yazılım Vakfı’nın standartları ile değerlendirilmeyen özgür olmayan sürücüleri/mikro kodu ve diğer öğeleri yükleme yeteneğine ilişkin kodu kaldıran yeni sürümü GNU Linux-libre 6.16-gnu’yu duyurmuş oldu. Yeni Qualcomm ve MediaTek ARM64 devicetree dosyalarındaki blob adları temizlendi temizlendiği belirtiliyor. Intel mikro kod yükleyici belgeleri, Nvidia GPU’lar için Nova Core ve Nouveau sürücüleri, Realtek r8169 ethernet, Qualcomm Iris ve Venus video kod çözücüleri, Mediatek mt7996 wifi, Qualcomm ath11k ve ath12k wifi, Texas Instruments tas2781 kodeği ve hoparlör amplifikatörü ve Renesas R-Car gen4 PCIe denetleyici belgelerinin temizliğinin ayarlandığı söyleniyor. Intel VPU, AMD GPU ve btusb blob adlarındaki yeni blob adları temizlenmiş bulunuyor. Bilindiği gibi FSF Latin Amerika yönetim kurulu üyesi ve GNU mühendisi Alexandre Oliva; haberler için #linux-libre of irc.gnu.org (Freenode), identi.ca ya da Twister üzerinden kendisinin (@lxoliva) izlenebileceğini söylerdi. GNU Linux-libre 6.16-gnu hakkında bilgi edinmek için sürüm duyurusunu inceleyebilirsiniz.
GNU Parallel 20250722 “Fordow” duyuruldu
Bir veya daha fazla bilgisayar kullanarak işleri paralel olarak yürütmek için bir kabuk aracı olarak kullanılan GNU Parallel‘in “Fordow” kod adlı 20250722 sürümü, Ole Tange tarafından duyuruldu. Tange; GNU parallel’in çeşitli hata düzeltmeleri ve man sayfası güncellemeleriyle gelen yeni sürümünde, yeni özellik bulunmadığını ifade etti. GPLv3 lisansı altında kullanıma sunulan GNU Parallel; GNU/Linux ve diğer Unix benzeri işletim sistemleri için komut satırında çalıştırılan bir yardımcı programdır ve kabuk betiklerini paralel olarak yürütür. Perl programlama diliyle Ole Tange tarafından yazılan GNU Parallel; özgür bir yazılımdır. GNU Parallel 20250722 “Fordow” hakkında bilgi edinmek için sürüm duyurusunu inceleyebilirsiniz.
GStreamer 1.26.4 duyuruldu
Gerçek zamanlı medya yayını yapan uygulamalar ve medya oynatıcıları altında çalışan bir uygulama olarak kullanılan GStreamer‘in 1.26.4 sürümü duyuruldu. GStreamer ekibinin, 1.26 için dördüncü hata düzeltme sürümünü duyurumaktan memnun olduğu belirtilirken, bu sürümün, bazı önemli oynatma düzeltmeleri de dahil olmak üzere yalnızca hata düzeltmeleri içerdiği ve 1.26.x sürümünden güncelleme yapmanın güvenli olması gerektiği belirtiliyor. Ters oynatmanın düzeltildiği, cihaz sağlayıcısında monitör ekleme/kaldırma desteği eklendiği belirtilirken, AWS medialive akışlarını oynatmak için çeşitli düzeltmeler yapıldığı söyleniyor. RTP üst sınır değerlerine profil kimliği, katman bayrağı ve seviye kimliği eklendiği belirtilirken, uzamsal SVC kod çözme işleminin düzeltildiği ve YCbCr bellek doku biçimleri ve diğer iyileştirmelerin eklendiği ifade ediliyor. Yeni sürüm ayrıca çeşitli hata düzeltmeleri, derleme düzeltmeleri, bellek sızıntısı düzeltmeleri ve diğer kararlılık ve güvenilirlik iyileştirmelerini içeriyor. GStreamer 1.26.4 hakkında bilgi edinmek için sürüm duyurusunu inceleyebilirsiniz.cURL 8.15.0 duyuruldu
cURL ve libcurl adlı iki kısımdan oluşan, özgür ve açık kaynak kodlu bir yazılım olan cURL‘un 8.15.0 sürümü duyuruldu. Noktalı virgül olmadan ‘clear’ kabul edildiği belirtilirken, gereksiz NULL denetiminin kaldırıldığı ifade ediliyor. Brotli için `brotlicommon` kütüphanesinin algılanıp ve bağlandığı belirtilirken, src başlık yolundan `$top_builddir/src`’nin kaldırıldığı söyleniyor. Testlerdeki yapılandırmanın basitleştirildiği belirtilirken,okuma/yazma imzalarının değiştirildiği ve çeşitli hata düzeltmeleri içerdiği söyleniyor. cURL; RedHat , Debian , FreeBSD gibi pek çok sistemle birlikte ön tanımlı olarak gelmektedir. cURL 8.15.0 hakkında bilgi edinmek için değişiklikler sayfası incelenebilir.
cURL 8.15.0 edinmek için aşağıdaki linkten yararlanabilirsiniz.
GStreamer 1.27.1 duyuruldu
Gerçek zamanlı medya yayını yapan uygulamalar ve medya oynatıcıları altında çalışan bir uygulama olarak kullanılan GStreamer‘in 1.27.1 sürümü duyuruldu. 2025’in sonlarında yayınlanması beklenen GStreamer 1.28.0’a kadar uzanan bir API/ABI kararsız geliştirme serisi olarak belirlenen 1.27.X serisinin ilk ilk geliştirme sürümü, böylelikle duyurulmuş oldu. GStreamer 1.28.0’ın Vulkan H.264 kodlayıcı, AMD HIP (taşınabilirlik için heterojen hesaplama arayüzü) eklentisi, Wayland için temel renk ölçümü desteği ve “WPE Platform API”sini kullanan Webkit için yeni bir wpe2 eklentisi gibi yeni özellikler vaat eden bir başka büyük güncelleme olarak hazırlandığı belirtiliyor. 1.27.x serisine yeni eklenen tüm API’lerin, 1.28.0’dan önce değişebileceği veya tekrar kaldırılabileceği ve 1.28.0 yayınlanana kadar kararsız olarak kabul edilmeleri gerektiği ifadeediliyor. AMD HIP eklentisi eklenerek gelen yeni sürüm, Vulkan H.264 kodlayıcı ve Vulkan H.265 kod çözücüye 10 bit desteği eklenmiş olarak geliyor. Wayland temel renk ölçümü desteği eklenen yeni sürüm, “WPE Platform API”sini kullanan yeni wpe2 eklentisini de içeriyor. Daha iyi bir performans için “new-pref” özelliğinin yeniden canlandırıldığı belirtilirken, çeşitli bileşenlerde günlük spam’ını düzeltmeye olanak tanıyan GstLogContext API de eklenmiş bulunuyor. Bu arada, VA eklentisi tarafından değiştirilen gstreamer-vaapi modülünün kaldırıldığı söyleniyor. GStreamer 1.27.1 hakkında bilgi edinmek için sürüm notlarını inceleyebilirsiniz.