Godot 4.0.2 bakım sürümü duyuruldu
Archive | Nisan, 2023
ExTiX 23.4 duyuruldu
Genellikle alternatif bir masaüstü ortamı seçeneği sunan bir masaüstü GNU/Linux dağıtımı olarak bir live DVD biçiminde kullanıma sunulan ExTiX’in 23.4 sürümü duyuruldu. Sürüme ait paketler, indirilmek üzere yansılarda yerini aldı. Deepin Technology tarafından 2023-02-08 tarihinde yayınlanan Deepin 23 Alpha 2’ye dayalı olarak gelen yeni sürüm; aynı zamanda, kullanıcının Refracta snapshot’ı (ExTiX’te önceden yüklenmiştir) kullanarak, temel olarak ExTiX 23.4 ile kendi live kurulabilir Deepin sürümünü yapabileceği belirtiliyor. ExTiX’i RAM’den çalıştırabilmenin mümkün olduğu hatırlatılırken, yeterli RAM’i olanlar için bunun, Linux’u çalıştırmanın harika bir yolu olduğu belirtiliyor. Deepin 23 Alpha 2 hakkında fikir edinmek için sürüm notlarını inceleyebilirsiniz. 6.3.0-rc4-amd64-exton Linux çekirdeği üzerine yapılandırılan yeni sürümü, diğer tüm ExTiX versiyonları gibi, yani sistemi canlı çalıştırırken sabit sürücüye kurabilmenin mümkün olduğu söyleniyor. ExTiX 23.4 hakkında bilgi edinmek için sürüm duyurusunu inceleyebilirsiniz.
KDE Plasma 5.27.4 Nisan ayı hata düzeltme sürümü duyuruldu
KDE Plasma 5.27.4 Nisan ayı hata düzeltme sürümü duyuruldu. KDE Plasma 5.27.0’ın birçok özellik iyileştirmesi ve yeni modüllerle Şubat 2023’te duyurulduğu hatırlatılırken, yeni sürümün KDE katkıcılarından 3 haftalık yeni çeviriler ve düzeltmeler eklediği ifade ediliyor. Masaüstü ortamının temel ayarlarını hemen yapabilmek üzere kullanıcıya rehberlik edecek Konqi destekli yeni sihirbaz ile gelen yazılım, bir pencere döşeme sistemi, daha tarz bir uygulama teması, daha kolay kullanılabilir araçlar ve kullanıcıya makine üzerinde daha fazla denetim veren araç takımları sunuyor. KDE Plasma’nın her yeni sürümü onu daha da çekici yapan bir sürü görsel iyileştirmeyle geliyor. YKCM’de altbilgi dolgusu için açılan modların ayarlandığı belirtilirken, tüm görünümün merkezinde olması için ana uygulama değiştirme iletişim kutusunun yeniden kullanıldığı ifade ediliyor. KDE Plasma 5.27.4 hakkında bilgi edinmek için sürüm duyurusunu ve değişiklikler sayfasını inceleyebilirsiniz.
Wayland 1.22.0 duyuruldu
Wayland’ın 1.22.0 sürümü, Simon Ser tarafından duyuruldu. Bu yeni sürümün, tercih edilen arabellek ölçeği için açık olaylar eklediği belirtilirken, transformun da, işaretçinin fiziksel kaydırmasını belirtmek için bir olay eklediği ifade ediliyor. Çeşitli spesifikasyon açıklamaları ve hata düzeltmeleriyle gelen yeni sürüme, birkaç yeni kolaylık işlevi eklendiği söyleniyor. Bilindiği gibi, 1980’lerin Başında bir MIT mühendisi olan Bob Scheifler tarafından duyurulan X; bilgisayarlar için yeni grafik görüntüleme sistemiydi ve o günlerde büyük bir devrimi ifade ediyordu. Kısa sürede UNIX ve benzeri sistemlerde standart grafik arayüz olarak kullanılmaya başlanan ve hâlâ da kullanılmakta olan X; ağ üzerinde çalışmaya imkan veren ilk grafik görüntüleme sistemiydi. Zaman paylaşımlı bir sunucu üzerinde çalışan bir X sunucusu ağdaki istemciler tarafından kullanılabiliyordu. Zaten X, donanımdan bağımsız ve tamamen ağda hizmet verebilecek şekilde tasarlanmıştı. MIT yönetiminde ve Bob Scheifler liderliğinde geliştirilen X sunucusunun üstün olduğu ağ imkanları 90’lı yıllarda çoğunlukla kullanılmamaya başlandı. Ayrıca, X’in çok çeşitli donanımlara Linux ortamında nasıl erişim sağlayacağı da önemli bir sorun haline gelmişti. Bu, GNU/Linux dünyası için üzüntü vericiydi. Bu gelişmelere yönelik olarak, 2007 yılında Thomas Hellstrom, Eric Anholt ve Dave Airlie tarafından geliştirilen TTM (Translation Table Maps) adını verilen bir önbellekleme sistemi kullanılmaya başlandı. Böylelikle uygulamalar grafik verilerin işlenmesi için beklemek zorunda kalmayacak ve hızlanacaklardı. Wayland 1.22.0 hakkında ayrıntılı bilgi edinmek için sürüm duyurusunu inceleyebilirsiniz.
Bu, kuşkusuz, GNU/Linux çevrelerinde memnunlukla karşılandı. Sonuç olarak, tüm Linux grafik sürücülerinin kullanabileceği bir bellek yönetim sistemi kullanılabilir olmuştu. Ancak, açık kaynak kodlu Linux grafik sürücülerinin basit API’lere ihtiyaç duymasına karşılık; TTM çok büyük bir kod yığınıydı. Buna ilişkin olarak, 2008 yılında Reenter Keith Packard ve Eric Anholt’un da yardımıyla TTM için yeni bir API yazıldı. GEM (Graphics Execution Manager) adı verilen bu yapı; mevcut Kernel fonksiyonlarını kullanacak şekilde değiştirilip küçültülmüştü. Ancak asıl sorun; OpenGL, Qt ve Gtk+ gibi büyük boyutlu kütüphaneler ile kernel arasındaki ilişkide X’in modern grafik ihtiyaçlarını karşılayacak durumda olmadığını gösteriyordu. Bu aşamada, bir yazılım mühendisi olan AIGLX’in yazarı Kristian Høgsberg, grafik çıktılarının doğrudan Kernel’e gönderileceği, uygulamaların doğrudan GPU’ya ulaşabileceği bir tasarıma girişmişti. Kısa sürede temel kütüphaneleri yazmaya başlayan ve çok kısa bir süre içinde, az çok çalışan bir sunucu geliştirmeyi başaran Høgsberg’in X sunucusuna hiçbir bağımlılığı olmayan bir son işlem API’si kullanan yazılımının adı: Wayland idi. Konu, phoronix.com‘un haberi ile duyuruldu. Henüz çok taze bir proje olan Wayland’ın kaynak kodları da internette yerini aldı. Wayland, küçük gömülü sistemler, cep telefonları ya da küçük oyuncaklarda dahi çalışabilecek kadar hafif biçimde tasarlanıyordu. Høgsberg, geriye dönük uyumluluğu sağlamak için X sunucusunun Wayland’ın bir istemcisi konumunda çalışabilmesine olanak sağlamıştı. Wayland günümüzde Kernel’de bulunan GEM, evdev (input drivers) ve kms (kernel mode switching) teknolojilerini ve DRI2 (Direct Rendering Infrastructure) kullanıyor. Intel ve RedHat tarafından desteklenen bu yeni teknoloji, X için çözülmesi zor görünen pek çok geleneksel sorunu çözmeye yaklaşmış görünüyor. Intel, sürücülerinin Wayland ile daha performanslı çalışmasını sağlamak için projeye, Wayland geliştiricilerini kiralayacak kadar büyük destek sunuyor. Wayland 1.22.0 edinmek için aşağıdaki linkten yararlanabilirsiniz.
HPLIP 3.23.3 duyuruldu
HPLIP’in 3.23.3 sürümü, HP Inc. (HP) tarafından duyuruldu. HP Inc. (HP) tarafından başlatılan ve yönetilen HPLIP (HP Linux görüntüleme ve yazdırma) projesi, Linux sistemlerinin tam baskı, tarama ve faks desteğiyle HP’nin mürekkep püskürtmeli ve lazer yazıcılarıyla etkileşim kurma becerisini kolaylaştırmayı amaçlamaktadır. Çıkarılan yazıcı sürücülerinin toplam 3.000’den fazla HP yazıcı modelini desteklediği belirtilirken, düşük kaliteli modeller için bunların çoğunun ücretsiz ve açık kaynak kodlu olduğu iafde ediliyor. MIT, BSD ve GPL lisansları altında lisanslı olarak dağıtılan sürücüler, (Yıllardır piyasada bulunan tüm renkli lazer MFC yazıcılar dahil) özel ikili bloblar (“eklentiler”) gerektiriyor. Proje, HPLIP’in sırasıyla baskı ve tarama yapmak için CUPS (Common UNIX Printing System) ve SANE ile birlikte çalışmasını amaçlamış. Birçok farklı GNU/Linux dağıtımıyla uyumlu otomatik bir yükleyici olarak sunulan sürücüler, cihaz yapılandırmasına ve yazdırma ve tarama gibi çeşitli eylemlere izin veren Qt’de yazılmış bir grafik araç kutusu aracı ve faks uygulamaları içeriyor. HPLIP 3.23.3 hakkında ayrıntılı bilgi edinmek için sürüm duyurusunu inceleyebilirsiniz.
Vulkan 1.3.246 duyuruldu
Düşük maliyetli ve çapraz platform 3D grafik ve işlem API’si Vulkan’ın yeni 1.3.246 sürümü, Khronos grubu tarafından, GitHub üzerinde de Jon Leech tarafından duyuruldu. Khronos ve Vulkan’ın, The Khronos Group Inc.’in tescilli ticari markaları olduğunu belirten firma, bu spesifikasyonun, telif hakkı yasalarıyla korunmakta olduğunu ve bunun, Khronos’a ait olan materyalleri içerdiğini belirtti. Dolayısıyla, onun veya herhangi bir bileşeninin, Khronos’un önceden açık yazılı izni olmadan hiçbir şekilde çoğaltılamayacağı, yayınlanamayacağı, dağıtılamayacağı, iletilemeyeceği, görüntülenemeyeceği, yayınlanamayacağı veya başka bir şekilde kullanılamayacağı belirtiliyor. Yeni sürümde, bazı eski çapraz referansların ve alıntıların düzeltildiği belirtilirken, küçük API dahil olmak üzere geçici video kodlama uzantılarında güncellemeler yapıldığı söyleniyor. Bağlantı gibi görünen, ancak olmayan, yanlış yazılmış bazı metinleri düzeltildiği ifade ediliyor. AMD’nin Mantle’ı rafa kaldırmasıyla eş zamanlı olarak duyurulan Vulkan, OpenGL’nin devamı olan glNext API’sini geliştiren Khronos Group tarafından 2015’te açıklanmıştır. AMD’nin Mantle API bileşenleri üzerine türetilmiş ve inşa edilmiş olan Vulkan, OpenGL gibi, yüksek performanslı video oyunu ve interaktif medya gibi, gerçek zamanlı 3D grafik uygulamalara hedeflenir ve Direct3D 12 ve Mantle gibi, daha yüksek performans ve daha düşük CPU kullanımı sunar. DirectX 12 API’sinin açık kaynak kodlu alternatifi olan Vulkan için Nvidia da destek vermiştir. DirectX 12’nin aksine, birden fazla modern işletim sisteminde kullanılabilen Vulkan, OpenGL gibi, tek bir işletim sistemine veya cihaz form faktörüne kilitli değildir. Vulkan; Windows 7, Windows 8, Windows 8.1, Windows 10, Windows 11, Tizen, Android ve GNU/Linux ile çalışabilir. Vulkan 1.3.246 hakkında bilgiyi GitHub sayfasında ya da khronos.org‘da bulabilirsiniz.
OpenBLAS 0.3.23 duyuruldu
BSD sürümüne dayanan optimize edilmiş bir BLAS kütüphanesi olan OpenBLAS yazılımının 0.3.23 sürümü, Martin Kroeker tarafından duyuruldu. Yeni sürüm, en son CPU optimizasyonlarını, derleme düzeltmelerini ve diğer yeni özellikleri sunuyor. GERF/GETF2 ve ZGETRF/ZGETF2’de ciddi bir gerilemenin düzeltildiği belirtilirken, tek iş parçacıklı işlemde CSPR/ZSPR’de uzun süredir devam eden bir hata düzeltilmiş bulunuyor. NO_LAPACK seçeneğiyle gmake derlemeleri düzeltilirken, gmake Makefiles’da açıkça belirtilen birkaç örnek de düzeltilmiş bulunuyor. Intel Raptor Lake için daha fazla CPUID değeri eklendiği söyleniyor. BSD lisansı altında kullanıma sunulan yazılım hakkında bilgi edinmek için OpenBLAS wiki‘nin incelenebileceği söyleniyor. OpenBLAS 0.3.23 hakkında ayrıntılı bilgi edinmek için sürüm duyurusunu inceleyebilirsiniz.