Wayland protokol’un 1.44 sürümü, Jonas Ådahl tarafından duyuruldu. Yeni sürümle birlikte beraberinde yeni bir protokol daha eklendiğini belirten Ådahl; Wayland Protocol’ün sahneleme alanına gelen renk gösterimi protokolünün, kullanıcıların YCbCr arabellek içerikleri hakkında meta veri sağlamalarına olanak sağladığını söylüyor. Renk gösterimi için birleştirme talebi iki yıldır yapılıyor ve Sebastian Wick tarafından yönetiliyordu. Renk gösterimi protokolü, meta verilerin alfa modunu, renk modelini ve arabellek içeriklerini yorumlamak için alt örnekleme ve niceleme aralığını tanımlamasına olanak tanıyordu. Bu eklemelerle YCbCr piksel formatlarını RGB’ye dönüştürmeye yardımcı olunabileceği ifade ediliyor. KDE KWin, GNOME Mutter ve Weston kompozitörleri tarafından renk gösterimi için bekleyen kodların zaten mevcut olduğu hatırlatılıp ayrıca GStreamer ve MPV medya oynatıcısı tarafından renk gösterimi kullanımının hazır olduğu belirtiliyor. Bunun, Wayland altında renk yönetimini / HDR’yi iyileştirmek için atılmış bir adım daha olduğu belirtilirken, renk temsilinin artık Wayland Protokolleri ile birleştirilmesinin, kompozitörlerin ve uygulamaların bunu destekleme konusunda ilerlemesi için kapıyı açtığı söyleniyor. Renk temsil protokolü, Wayland Protokolleri 1.44’ün ana eklemesi olarak geliyor. Wayland protokol 1.44 hakkında bilgi edinmek için sürüm duyurusunu inceleyebilirsiniz.
Kuşkusuz, GNU/Linux çevvrelerinde herşey memnunlukla karşılanmıştı. Sonuç olarak, tüm Linux grafik sürücülerinin kullanabileceği bir bellek yönetim sistemi kullanılabilir olmuştu. Ancak, açık kaynak kodlu Linux grafik sürücülerinin basit API’lere ihtiyaç duymasına karşılık; TTM çok büyük bir kod yığınıydı. Buna ilişkin olarak, 2008 yılında Reenter Keith Packard ve Eric Anholt’un da yardımıyla TTM için yeni bir API yazıldı. GEM (Graphics Execution Manager) adı verilen bu yapı; mevcut Kernel fonksiyonlarını kullanacak şekilde değiştirilip küçültülmüştü. Ancak asıl sorun; OpenGL, Qt ve Gtk+ gibi büyük boyutlu kütüphaneler ile kernel arasındaki ilişkide X’in modern grafik ihtiyaçlarını karşılayacak durumda olmadığını gösteriyordu. Bu aşamada, bir yazılım mühendisi olan AIGLX’in yazarı Kristian Høgsberg, grafik çıktılarının doğrudan Kernel’e gönderileceği, uygulamaların doğrudan GPU’ya ulaşabileceği bir tasarıma girişmişti. Kısa sürede temel kütüphaneleri yazmaya başlayan ve çok kısa bir süre içinde, az çok çalışan bir sunucu geliştirmeyi başaran Høgsberg’in X sunucusuna hiçbir bağımlılığı olmayan bir son işlem API’si kullanan yazılımının adı: Wayland idi. Konu, phoronix.com‘un haberi ile duyuruldu. Henüz çok taze bir proje olan Wayland’ın kaynak kodları da internette yerini aldı. Wayland, küçük gömülü sistemler, cep telefonları ya da küçük oyuncaklarda dahi çalışabilecek kadar hafif biçimde tasarlanıyordu. Høgsberg, geriye dönük uyumluluğu sağlamak için X sunucusunun Wayland’ın bir istemcisi konumunda çalışabilmesine olanak sağlamıştı. Wayland günümüzde Kernel’de bulunan GEM, evdev (input drivers) ve kms (kernel mode switching) teknolojilerini ve DRI2 (Direct Rendering Infrastructure) kullanıyor. Intel ve RedHat tarafından desteklenen bu yeni teknoloji, X için çözülmesi zor görünen pek çok geleneksel sorunu çözmeye yaklaşmış görünüyor. Intel, sürücülerinin Wayland ile daha performanslı çalışmasını sağlamak için projeye, Wayland geliştiricilerini kiralayacak kadar büyük destek sunuyor. Wayland protokol 1.44 edinmek için aşağıdaki linkten yararlanabilirsiniz.