Apache NetBeans’in yeni sürümü Apache NetBeans 22, Eric Barboni tarafından duyuruldu. Apache NetBeans, GNU/Linux’ta kendi kendine yeten bir snap paketi olarak kurulabiliyor. Tek sınıf yürütme için düzenli “çalıştırma” / JavaExec tarzı görevlerin yapılandırıldığı belirtilirken, Gradle için Groovy DSL’nin kullanıldığı söyleniyor. Gradle Project’in, Java’yı çalışma zamanından değil araçtan kullanacağı belirtilirken, @lkishalmi tarafından Gradle Tooling API’sinin 8.7’ye yükseltildiği söyleniyor. lucene’i 9.9.1’den 9.10.0’a güncelleme yapıldığı belirtilirken, ana pom sürümünün #7158’de @Achal1607 değişkenini kullanıyorsa oluşan yanlış hatanın düzeltildiği söyleniyor. LSP istemcisinden hazırlanmanın iyileştirildiği belirtilirken, bildirime dayalı ipucu düzenleyici desteği düzeltmeleri ve iyileştirmeler yapıldığı bildiriliyor. Apache NetBeans 22 hakkında bilgi edinmek için sürümler sayfasını inceleyebilirsiniz.
Libvirt 10.4.0 duyuruldu
Sanal makineleri yönetmek için uygun bir yol sağlayan yazılım koleksiyonu Libvirt‘in 10.4.0 sürümü duyuruldu. Sürüm; yeni özellikler, çeşitli iyileştirmeler ve hata düzeltmeleriyle geliyor. Red Hat tarafından Linux’ta sanallaştırmayı yönetmek için geliştirilen sanallaştırma API’si/araç seti olarak Libvirt, QEMU desteğine ilişkin bir dizi yeni özellikle birlikte geliyor. Virt makine türü için ras özelliği desteğiyle geldiği belirtilen yeni sürümde, virt (Arm) makine türü için ras özelliği desteği sağlandığı ifade ediliyor. Ses aygıtları artık <sound model=’virtio’/> ile virtio modelini kullanacak şekilde yapılandırılabiliyor. Ağ sürücüsü artık sanal ağ güvenlik duvarları için iptables yerine nftables kurallarını kullanabilirken, standart derleme seçenekleriyle, iptables’a göre nftables’in tercih edildiği söyleniyor. Desteklenen sıkıştırma formatlarına zstd eklendiği belirtilirken, bu sürümden itibaren evdev <input/> cihazlarının çalışırken takıp çıkarma özelliğinin desteklendiği ifade ediliyor. Libvirt 10.4.0 hakkında bilgi edinmek için haberler sayfasını inceleyebilirsiniz.GNU findutils 4.10.0 duyuruldu
GNU Projesi’nin bir parçası ve GNU işletim sisteminin temel dizin arama yardımcı programı olan GNU Find Utilities‘in 4.10.0 sürümü, Bernhard Voelker tarafından duyuruldu. GNU findutils’in 4.10.0 sürümünü duyurmaktan mutluluk duyduklarını söyleyen geliştirici ekip, eşleşen dosyaları bulmak için bir dizi yazılım aracı içeren ürün ile ilgili olarak bu sürümdeki hataların ve sorunların GNU Savannah hata izleyicisine bildirilmesini rica etti. Ayrıca, çalıştırılan yazılımın sürümünün ‘locate –version’ komutu çalıştırılarak öğrenilebileceği söyleniyor. GNU findutils 4.10.0 hakkında bilgi edinmek için bu sürüm duyurusunu inceleyebilirsiniz.
GNU findutils 4.10.0 edinmek için aşağıdaki linklerden yararlanabilirsiniz.
Git 2.45.2 duyuruldu
Yazılım geliştirme süreçlerinde kullanılan, hız odaklı, dağıtık çalışan bir sürüm kontrol ve kaynak kod yönetim sistemi olan olan Git‘in 2.45.2 sürümü, Junio C Hamano tarafından duyuruldu. Açık kaynak kodlu Git projesinin çeşitli özellikler ve hata düzeltmeleriyle Git 2.45.2’yi kullanıma sunduğu ifade ediliyor. İlk sürümü Linux çekirdeği‘nin geliştirilmesi sürecinde kullanılmak üzere 2005 yılında Linus Torvalds tarafından tasarlanıp geliştirilen, son Eclipse kullanıcı topluluğu anketi verilerine göre 2013 yılı itibariyle %30 pazar payına ulaşan Git’in ortaya çıkışı, çok sayıda Linux çekirdeği geliştiricisinin proje yönetimi için bir önceki sürüm kontrol sistemi olan BitKeeper’ı tercih etmesiyle başlamıştır. Andrew Tridgell, bir takım tersine mühendislik yöntemleriyle BitKeeper protokolüne müdahalelerde bulunmuş, ancak BitKeeper’ın telif haklarını elinde bulunduran Larry McVoy, BitKeeper’ın ücretsiz kullanımını reddeterek konuyu hukuki platforma taşıyınca BitKeeper’ın kullanımından vazgeçilmiş, böylece Git’in temelleri atılmıştır. 2.6.12-rc2 sürümlü Linux çekirdeğinin yayınlanmasının ardından Torvalds, kendi sürüm kontrol sistemini yazmaya karar vermiştir. Böylece, BitKeeper ve Monotone’dan esinlenilerek Git doğmuştur. En son bakım sürümü Git 2.45.2 ve kardeşleri (2.39.5, 2.40.3, 2.41.2, 2.42.3, 2.43.5 ve 2.44.2) artık her zamanki yerlerde mevcut olduğu belirtilirken, dört CVE’yi ele alan son güvenlik güncellemelerinde “sorunlar” ortaya çıktığı hatırlatılıyor. Git 2.45.2 hakkında bilgi edinmek için sürüm duyurusunu ya da sürüm notlarını inceleyebilirsiniz.
NetworkManager 1.48.0 duyuruldu
GNU/Linux tabanlı ve diğer Unix benzeri işletim sistemlerinde bilgisayar ağlarının kullanımını basitl hale getirmeyi amaçlayan bir yardımcı program olan NetworkManager’in 1.48.0 sürümü duyuruldu. Otomatik araçlarla oluşturma işinin artık kullanımdan kaldırıldığı ve tamamen kaldırılacağı belirtilirken, bir sonraki geliştirme döngüsünde inşa etmek için meson kullanılması öneriliyor. 802.1X kimlik doğrulaması için OpenSSL şifrelerinin değiştirilmesi desteğiyle gelen yeni sürümde, bir cihazın yönetilmeme nedeninin artık düzgün bir şekilde ayarlandığı söyleniyor. 802-11-kablosuz ve 802-11-wired özelliği ‘mac-address-kara listesi’nin kullanımdan kaldırıldığı ve ‘mac-address-denylist’ özelliğinin tanıtıldığı ifade ediliyor. WiFi cihazları için 6 GHz bant kapasitesinin tespitinin düzeltildiği ifade edilirken, harici programların büyük miktarda rota güncellemesi yapması durumunda NetworkManager’ın %100 CPU kullanımına yol açan performans sorununun düzeltildiği belirtiliyor. Yama düzeyindeki geliştirme sürümlerinin (ör. 1.48.1-dev) artık kullanılmayacağı belirtilirken, şu andan itibaren kararlı bir serideki tüm yama sürümlerinin, 1.48.0, 1.48.1, 1.48.2, 1.48.3 vb. gibi normal sürümler olacağı söyleniyor. NetworkManager 1.48.0 hakkında bilgi edinmek için haberler sayfasını inceleyebilirsiniz.
NetworkManager 1.48.0 edinmek için aşağıdaki linkten yararlanabilirsiniz.
Calibre 7.12.0 duyuruldu
Ücretsiz, açık kaynak kodlu bir e-kitap yönetim yazılımı olan Calibre‘nin 7.12.0 sürümü duyuruldu. Çeşitli hata düzeltmeleri ile gelen yeni sürümde, harici kaynakların (resimler/stil sayfaları/vb.) indirme seçeneğine eklendiği belirtilirken, incelenen son kitaba geri dönmek için bir “önceki” düğmesinin eklendiği ifade ediliyor. EXIF verilerini içeren ve Kindle kilit ekranında dönme hareketinin görüntülenmediği kapak resimlerini düzeltildiği söyleniyor. Calibre 7.12.0 hakkında bilgi edinmek için neler yeni sayfasını incelemek mümkün. epub, cbz, mobi, fb2 gibi en popüler kitap formatları desteklenirken; GNU/Linux, Windows ve Mac OS X gibi değişik platformlar üzerinde çalışabilen Calibre; takip edilmek istenen blog ya da haber sitelerinin RSS beslemelerini otomatik olarak indirip, cihazda okumaya uygun bir biçime dönüştürebiliyor. Tüm kitapları bir kütüphanede saklayan ve internet üzerinden otomatik olarak kitap bilgilerini ve kitap kapaklarını indirebilen Calibre; kendi içinde tüm e-kitap biçimlerini açabilen bir okuyucu içeriyor. Üstelik, Calibre, tüm e-kitap biçimlerini birbirine çevirebilir. PDF ve EPUB biçimindeki kitapları, Kindle’ın açabileceği MOBI biçimine çevirmek mümkündür. Ya da tam tersi, MOBI biçimindeki kitapları Nook’ta açmak için EPUB biçimine çevirebilirsiniz. Bir başka seçenek de dönüştürme ekranında, Page Setup kısmından Output Profile olarak Kindle gibi seçimler yapabilmenizdir.Wayland 1.23.0 duyuruldu
Wayland’ın 1.23.0 sürümü, Simon Ser tarafından duyuruldu. Bu yeni sürümün, çok sayıda hata düzeltmesi ve protokol açıklamasının yanı sıra dahili bağlantı arabelleğinin boyutunu ayarlayan bir mekanizma içerdiği ifade ediliyor. Wayland tarayıcısının yalnızca numaralandırmalarla başlıklar oluşturması için bir numaralandırma başlığı modu edindiği belirtilirken, wayland-scanner’in artık sunucudaki numaralandırmalar için doğrulama işlevleri ürettiği söyleniyor. Bilindiği gibi, 1980’lerin Başında bir MIT mühendisi olan Bob Scheifler tarafından duyurulan X; bilgisayarlar için yeni grafik görüntüleme sistemiydi ve o günlerde büyük bir devrimi ifade ediyordu. Kısa sürede UNIX ve benzeri sistemlerde standart grafik arayüz olarak kullanılmaya başlanan ve hâlâ da kullanılmakta olan X; ağ üzerinde çalışmaya imkan veren ilk grafik görüntüleme sistemiydi. Zaman paylaşımlı bir sunucu üzerinde çalışan bir X sunucusu ağdaki istemciler tarafından kullanılabiliyordu. Zaten X, donanımdan bağımsız ve tamamen ağda hizmet verebilecek şekilde tasarlanmıştı. MIT yönetiminde ve Bob Scheifler liderliğinde geliştirilen X sunucusunun üstün olduğu ağ imkanları 90’lı yıllarda çoğunlukla kullanılmamaya başlandı. Ayrıca, X’in çok çeşitli donanımlara Linux ortamında nasıl erişim sağlayacağı da önemli bir sorun haline gelmişti. Bu, GNU/Linux dünyası için üzüntü vericiydi. Bu gelişmelere yönelik olarak, 2007 yılında Thomas Hellstrom, Eric Anholt ve Dave Airlie tarafından geliştirilen TTM (Translation Table Maps) adını verilen bir önbellekleme sistemi kullanılmaya başlandı. Böylelikle uygulamalar grafik verilerin işlenmesi için beklemek zorunda kalmayacak ve hızlanacaklardı. Wayland 1.23.0 hakkında ayrıntılı bilgi edinmek için sürüm duyurusunu inceleyebilirsiniz.
Bu, kuşkusuz, GNU/Linux çevrelerinde memnunlukla karşılandı. Sonuç olarak, tüm Linux grafik sürücülerinin kullanabileceği bir bellek yönetim sistemi kullanılabilir olmuştu. Ancak, açık kaynak kodlu Linux grafik sürücülerinin basit API’lere ihtiyaç duymasına karşılık; TTM çok büyük bir kod yığınıydı. Buna ilişkin olarak, 2008 yılında Reenter Keith Packard ve Eric Anholt’un da yardımıyla TTM için yeni bir API yazıldı. GEM (Graphics Execution Manager) adı verilen bu yapı; mevcut Kernel fonksiyonlarını kullanacak şekilde değiştirilip küçültülmüştü. Ancak asıl sorun; OpenGL, Qt ve Gtk+ gibi büyük boyutlu kütüphaneler ile kernel arasındaki ilişkide X’in modern grafik ihtiyaçlarını karşılayacak durumda olmadığını gösteriyordu. Bu aşamada, bir yazılım mühendisi olan AIGLX’in yazarı Kristian Høgsberg, grafik çıktılarının doğrudan Kernel’e gönderileceği, uygulamaların doğrudan GPU’ya ulaşabileceği bir tasarıma girişmişti. Kısa sürede temel kütüphaneleri yazmaya başlayan ve çok kısa bir süre içinde, az çok çalışan bir sunucu geliştirmeyi başaran Høgsberg’in X sunucusuna hiçbir bağımlılığı olmayan bir son işlem API’si kullanan yazılımının adı: Wayland idi. Konu, phoronix.com‘un haberi ile duyuruldu. Henüz çok taze bir proje olan Wayland’ın kaynak kodları da internette yerini aldı. Wayland, küçük gömülü sistemler, cep telefonları ya da küçük oyuncaklarda dahi çalışabilecek kadar hafif biçimde tasarlanıyordu. Høgsberg, geriye dönük uyumluluğu sağlamak için X sunucusunun Wayland’ın bir istemcisi konumunda çalışabilmesine olanak sağlamıştı. Wayland günümüzde Kernel’de bulunan GEM, evdev (input drivers) ve kms (kernel mode switching) teknolojilerini ve DRI2 (Direct Rendering Infrastructure) kullanıyor. Intel ve RedHat tarafından desteklenen bu yeni teknoloji, X için çözülmesi zor görünen pek çok geleneksel sorunu çözmeye yaklaşmış görünüyor. Intel, sürücülerinin Wayland ile daha performanslı çalışmasını sağlamak için projeye, Wayland geliştiricilerini kiralayacak kadar büyük destek sunuyor. Wayland 1.23.0 edinmek için aşağıdaki linkten yararlanabilirsiniz.
