Archive | GNU/Linux İpuçları

Dahası, minimal bir sistem kurulumundan sonra, yani henüz herhangi bir masaüstü ortamı kurulmadan apt-get install xfce4 xfce4-goodies slim desktop-base koduyla doğrudan doğruya Xfce masaüstü ortamı kurulumu gerçekleştirilebilir.

Debian Wheezy kullanıcıları:
# main repository
deb http://repo.mate-desktop.org/debian wheezy main
 
# mirrors
deb http://packages.mate-desktop.org/repo/debian wheezy main
deb http://mirror1.mate-desktop.org/debian wheezy main

Debian Jessie kullanıcıları:
# main repository
deb http://repo.mate-desktop.org/debian jessie main
 
# mirrors
deb http://packages.mate-desktop.org/repo/debian jessie main
deb http://mirror1.mate-desktop.org/debian jessie main

Şimdi depoları güncelleyelim:
apt-get update
Mate arşiv anahtarını alalım:
apt-get install mate-archive-keyring
Tekrar güncelleyelim:
apt-get update
Artık kuruluma geçebiliriz. Yalnızca temel paketleri yüklemek 
için şu komutu verebilirsiniz:
apt-get install mate-core
Hayır, temel paketlerle birlikte çevre birimlerini de yüklemek 
istiyorum diyorsanız şu komutu vermelisiniz:
apt-get install mate-desktop-environment
Temel paketlerle birlikte çevre birimlerini, ayrıca ekstraları da 
yüklemek istiyorum diyorsanız, şu komutu vermelisiniz:
apt-get install mate-desktop-environment-extra
Şu an için Mate masaüstü ortamının 1.6.0 sürümünü kurabiliyorsunuz.
Güle güle kullanın.

Chromium ve Chrome için aynı ayarı aşağıdaki şekilde yapmak mümkünmüş.

Ayarlar => Gelişmiş Ayarları Göster => (Gizlilik bölümü altında) İçerik Ayarları => (Çerezler bölümü altında)  İstisnaları Yönet => (Ana Makina ad kalıbı bölümüne) www.youtube.com yazınız => Davranış olarak Engelle seçeneğini seçiniz.

Chromium konusundaki katkısı için kelebek333‘e teşekkürler.

sudo add-apt-repository ppa:bumblebee/stable

sudo add-apt-repository ppa:ubuntu-x-swat/x-updates

sudo apt-get update

sudo apt-get install bumblebee bumblebee-nvidia linux-headers-generic

sudo usermod -a -G bumblebee kullanıcı-adı

ya da

sudo adduser kullanıcı-adı bumblebee

Sonra sistemi yeniden başlatıyoruz.

sudo reboot

Bu aşamadan sonra Bumblebee kullanıma hazır hale gelecektir. Sistemimize ayrıca “Primus”u kuralım. Sisteme primus’u kurmak için:

sudo add-apt-repository ppa:zhurikhin/primus

sudo apt-get update

sudo apt-get install primus

Sonrasında, şu komutlar değerlendirmeyi mümkün kılacaktır:

glxspheres

optirun glxspheres

primusrun glxspheres

Bir ekleme yapalım. Gerekiyorsa şurada anlattığım gibi Glxspheres kurabilir ve

/opt/VirtualGL/bin/glxspheres64

ya da

optirun /opt/VirtualGL/bin/glxspheres64

komutlarını verebilirsiniz.

Temel araçların bir çoğu GNU projesinden gelmektedir, dolayısıyla isim GNU/Linux ve GNU/Hurd olmuştur. Bu araçlar da özgür yazılımdır.

Elbette insanların istediği programlar, işlerini yapmaları için gerekli olan programlar, işlerinde belge düzenlemeye yarayan ve sıkıldıklarında oynayacakları oyunlardan, yazılım geliştirme araçlarına kadar bir çok yazılım vardır. Debian, 25000’ın üzerinde paket (derlenmiş ve kullanıma hazır hale getirilmiş, kolay kurulan yazılımlar) ile gelmektedir — tamamı özgürdür.

Bu bir kuleye benzetilebilir. Temelde çekirdek bulunur. Onun üzerinde temel araçlar ve sonrasında çalıştırmak isteyebileceğiniz tüm programlar bulunur. Kulenin en üstünde; dikkatlice ve titizlikle organize edilmiş, herşeyin bir uyum içerisinde çalışmasını sağlayan Debian bulunur.

Tamamı özgür mü?

Belki merak ediyor olabilirsiniz: Neden insanlar saatlerini program yazmaya, onu titizlikle paketlemeye harcar ve onu özgürce dağıtır? Bunun cevabı katkıda bulunan kişiden kişiye değişir. Bazı insanlar diğerlerine yardım etmeyi severler. Bazıları bilgisayarlar hakkında daha çok bilgi edinmek için program yazarlar. Bir çok kişi ise şişirilmiş yazılım fiyatlarına alternatifler oluşturmaktadır. Bazıları ise, artan özgür yazılım kalabalığını teşekkür olarak alıp katkıda bulunmaktadır. Çoğu araştırmalarını geniş kullanım alanına yaymak için özgür yazılım üretmektedir. Şirketler ise nasıl geliştirileceğini göstermek için özgür yazılım üretmektedir, böylece yeni bir özelliği kendi başınıza eklemenin daha kolay bir yolu yoktur! Elbette bir çok kişi ise sırf eğlenceli olduğu için yapar.

Debian’ın daha önce yazılmış ve resmileştirilmiş bir belge üzerine geliştirileceği zaman daha faydalı olabileceğini düşündük. Bu nedenle Sosyal Sözleşme‘miz doğdu.

Debian özgür yazılıma inanmasına rağmen, insanların özgür olmayan yazılımları istemesi veya kullanması gerektiği durumlar oldu. Zaman içerisinde Debian bunları desteklemeye başladı. Hatta Debian sistemine yüklenmek için hazırlanan özgür-olmayan yazılım paketlerinde artmaktadır.

Özgür diyorsunuz fakat CD’ler ve bant genişliği para tutuyor!

Şunu soruyor olabilirsiniz: Eğer yazılım özgür ise, neden CD için bir satıcıya para ödemem gerek ya da bir internet sağlayıcısına download için para ödemeliyim?

Bir CD alırken, başka birinin zamanını, disklerin yapılması için harcanan sermayeyi ve risklerini (adam tüm CD’leri satamayabilir) satın almış olursunuz. Diğer bir deyişle, yazılımın taşınmasını sağlayan fiziksel bir yapı satın almış olursunuz, yazılımın kendisini değil.

Biz “özgür” kelimesini kullanırken, özgürlüğü kastediyoruz, bunun bedava olması gerektiğini değil. Özgür yazılım ile ne anlatmak istendiği ve Özgür Yazılım Vakfı ne diyor sayfalarında okuyabilirsiniz.

Bir çok yazılım yüzlerce dolar tutuyor. Nasıl istemezsiniz bunu?

Daha iyi bir soru: Yazılım şirketleri neden bu kadar parayı istemiyor? Yazılım üretmek, araba üretmeye benzemez. Yazılımınızın bir kopyasını yaptıktan sonra, onu pazarlamak size milyonlar kazandırabilir (bu, Microsoft’un bankasında neden milyarlarının olduğunun iyi bir nedenidir).

Bir de şu açıdan bakın: Eğer arkanızda sonsuz kum kaynağı varsa, birazını atmak isteyebilirsiniz. Bir kamyon tutup başkalarına taşımak aptalca olur. Fakat başkalarını gelip almalarını sağlayabilirsiniz (internet üzerinden indirmeye olanak sağlayabilirsiniz) veya bunu başkalarına ulaştırmak için birilerinden ödeme alabilirsiniz (CD almaya eşdeğerdir). İşte bu Debian CD ve DVD’lerinin nasıl bu kadar ucuz olmasının nedenidir. (4 DVD sadece 12 USD).

Debian CD satışlarından para kazanmamaktadır. Ödenen bu paralar aynı zamanda, domain yenileme ve donanım gibi ihtiyaçlar için harcanır. Bu yüzden, Debian’a bağışta bulunan CD satıcılarından CD’leri almanızı istiyoruz.

Hangi donanım desteklenmektedir?

Debian neredeyse tüm kişisel bilgisayarlarda çalışmaktadır, buna çok eski modeller de dahil. Debian’ın her yeni dağıtımı genellikle daha fazla bilgisayar mimarisini desteklemektedir. Şuan desteklenmekte olanları görmek için lütfen: kararlı sürüm için olan belgelere bakınız.

Neredeyse tüm donanımlar desteklenmektedir. Eğer makinanıza bağlı her donanımdan eminseniz: Linux Donanım Uyumluluğu belgesine bakabilirsiniz.

Bazı şirketler donanım spesifikasyonunu yayınlamadıklarından donanımlarının desteklenmesi güçleşir. Bu, onların donanımlarını GNU/Linux altında kullanamayacağınız anlamına gelmektedir. Bazı şirketler ise özgür-olmayan sürücüleri sunmaktadır, bu bir sorundur çünkü şirket bu işten çekilebilir ya da sizin kullandığınız donanıma desteği çekebilir. Biz sadece ürünlerinde özgür yazılım ile sürücü desteği sağlayan üreticileri tavsiye ediyoruz.

Daha fazla bilgi istiyorum.

Sıkça Sorulan Sorular sayfamıza bir göz gezdirmek isteyebilirsiniz.

Hâlâ ikna olmadım.

Bizim sözümüzle yetinmeyin – Debian’ı deneyip kendiniz görün. Hard disk fiyatları çok ucuzladı, 2GB boş alan sizin için yeterli olacaktır. Eğer grafiksel masaüstü istemiyorsanız 600MB yeterli. Debian kolayca bu alana kurulabilir ve mevcut işletim sisteminiz ile birlikte çalışabilir. Eğer daha fazla alana ihtiyacınız olursa, diğer işetim sistemlerinizden birini kaldırabilirsiniz (ve Debian’ın gücünü gördükten sonra, Debian’ı silmeyeceğinizden emin olabilirsiniz).

Yeni bir işletim sistemi denemek değerli zamanınızı alacaktır, eğer buna ayıracak zamanınız yoksa bu anlaşılabilir bir durumdur. Bu nedenle Debian’ın artıları ve eksilerini derledik. Eğer kurmaya değer mi diye soruyorsanız, bu yazı karar vermenizde size yardımcı olacaktır. Umarız ki dürüstlüğümüzü ve açık sözlülüğümüzü taktir edersiniz.

Debian’ı nasıl temin edebilirim?

Debian’ı yüklemenin en çok kullanılan yol, boş bir CD fiyatına herhangi bir CD satıcısından satın alarak yüklemektir. Eğer iyi bir İnternet bağlantınız varsa, Debian’ı İnternet üzerinden indirip yükleyebilirsiniz.

Lütfen daha fazla bilgi için Debian’ı temin etme ile ilgili sayfamıza bakınız.

Eğer şuan Debian’ınız yoksa, ilk olarak Linux Donanım Uyumluluğu sayfasına bakmak isteybilirsiniz.

Size sunduğumuz paketlere bakmayı unutmayın (umarız paket sayısı gözünüzü korkutmaz).

Hepsini kendi başıma yapamam. Nereden destek alabilirim?

Web sitemizde ve bilgisayarınıza kurulu paketlerin içerisinde yer alan belgeleri okuyarak yardım alabilirsiniz. Ayrıca bize mail listeleri ve IRC kullanarak ulaşabilirsiniz. Başka bir yol ise bir danışman tutmaktır.

Lütfen ayrıntılı bilgi için hazırladığımız belgelere ve destek sayfalarına bakınız.

Sizler de kimsiniz?

Debian, Dünya’nın her tarafından neredeyse bine yakın aktif gönüllü geliştirici tarafından yapılmaktadır. Geliştiricilerin sadece birazı birbirleriyle gerçekte tanışmıtır. İletişim genel olarak e-mail aracılığı ile (lists.debian.org da bulunan mail listelerinde) ve IRC (irc.debian.org da bulunan #debian kanalında) ile yapılmaktadır.

Debian Projesi’nin dikkatle hazırlanmış organize bir yapısı vardır. Debian’ın içeride nasıl gözüktüğüne dair daha fazla bilgi için geliştiricilerin köşesine bakmaktan çekinmeyin.

Debian’ı kimler kullanıyor?

Herhangi bir istatistik tutulmamasına rağmen (Debian’ı kullanmak için kullanıcının kayıt olmasına gerek yoktur), görülüyor ki Debian, büyük-küçük binlerce kişi tarafından, geniş bir alana yayılmış bir çok organizasyon tarafından kullanılıyor. Neden ve nasıl kullandığına dair açıklama gönderen yüksek profilli organizasyonların bir listesini; kimler Debian kullanıyor sayfamızda görebilirsiniz.

Tüm bunlar nasıl başladı?

Debian, Linux ve GNU’dan esinlenerek açık bir dağıtım yapmak isteyen Ian Murdock tarafından 1993 Ağustos’unda başladı. Debian dikkatli ve özeni bir araya getirip, aynı şekilde geliştirildi. Sıkı Özgür Yazılım hackerlarıyla küçük başladı ve iyi organize edilmiş topluluğu ve geliştiricileriyle günden güne büyüdü. Ayrıntılı geçmiş için lütfen Proje Geçmişi sayfasına bakınız.

Bir çok insan Debian’ın nasıl telafuz edildiğini sormaktadır. Debian, /ˈde.bi.ən/ şeklinde telafuz edilmektedir. Debian ismi, yaratıcısı Ian Murdock ve eşi Debra’dan gelmektedir.

debian.org

Özgür Yazılım Topluğu ile Sosyal Sözleşme

1. Debian %100 özgür kalacaktırBir çalışmanın özgür olup olmadığına dair ilkeleri Debian Özgür Yazılım Yönergeleri başlıklı belgede sunuyoruz. Debian sisteminin ve onun tüm bileşenlerinin bu ilkelere göre özgür olacağına söz veriyoruz. Debian’da hem özgür hem özgür olmayan çalışmaları yaratacak veya kullanacak insanları destekleyeceğiz. Sistemi hiçbir zaman özgür olmayan bir bileşene gereksinim duyar hale getirmeyeceğiz.
2. Ürettiklerimizi yine özgür yazılım topluluğuyla paylaşacağızDebian’a yeni bileşenler yazdığımızda, bunları Debian Özgür Yazılım Yönergeleri’ne uygun şekilde lisanslayacağız. Özgür yazılımın yaygın şekilde dağıtılması ve kullanılması için elimizden gelen en iyi sistemi yapacağız. Sisteme dahil ettiğimiz çalışmalara ilişkin hata düzeltmeleri, iyileştirmeler, kullanıcı istekleri ve benzerlerini üst geliştiricilere ileteceğiz.
3. Sorunları gizlemeyeceğizHata-bildirimi veritabanının bütününü her zaman, herkese açık tutacağız. Çevrimiçinde olan kullanıcılardan gelen hata bildirimleri gecikmeden diğer kullanıcılar tarafından da görülecektir.
4. Önceliklerimiz, kullanıcılarımız ve özgür yazılımdırBizi, kullanıcılarımızın ve özgür yazılım topluluğunun ihtiyaçları yönlendirecektir. Önceliklerimizde onların çıkarları ön sırada yer alacaktır. Kullanıcılarımızın, çok sayıda farklı bilgisayar ortamındaki çalışmalarında ortaya çıkacak ihtiyaçlarına destek sunacağız. Debian sistemlerinde çalıştırılması düşünülen özgür olmayan çalışmalara itiraz etmeyeceğiz veya böylesi çalışmaları yaratan veya kullanan kişilerden ödeme talep etmeye kalkışmayacağız. Başkalarının hem Debian sistemini hem diğer çalışmaları içeren dağıtımlar oluşturmasına, bizim tarafımızdan bir ödeme talep edilmeksizin, izin vereceğiz. Bu hedefleri desteklemek gayesiyle, sistemin böylesi kullanımlarına engel hiçbir yasal kısıtlama taşımayan, yüksek kalitede malzemeden oluşturulmuş tümleşik bir sistem sağlayacağız.
5. Özgür yazılım standartlarımızı karşılamayan çalışmalarBazı kullanıcılarımızın Debian Özgür Yazılım Yönergeleri’ne uymayan çalışmalara da ihtiyaç duyduklarını biliyoruz. Bu çalışmalar için arşivimizde contrib ve non-free alanlarını oluşturduk. Bu alanlardaki paketler, Debian’la kullanılacak şekilde yapılandırılmış olsalar bile, Debian sisteminin parçası değildir. CD üreticilerine bu alanlardaki paketlerin lisanslarını okumalarını ve paketleri CD’lerinde dağıtıp dağıtamayacaklarına karar vermelerini öneriyoruz. Sonuç olarak, özgür olmayan çalışmalar Debian sisteminin bir parçası olmamasına rağmen, kullanımlarını destekliyor ve özgür olmayan paketler için altyapı (hata takip sistemimiz ve e-posta listelerimiz gibi) sağlıyoruz.

Debian Özgür Yazılım Yönergeleri (DFSG)

1. Özgür DağıtımDebian’da bulunan bir eser’e ait lisans, herhangi bir şahsın çok sayıda farklı kaynaktan program içeren bir yazılım topluluğunun (dağıtım) parçası olarak yazılımı satmasını veya bağışlamasını kısıtlayamaz. Lisans, böyle bir satış için telif bedeli veya başka bir ücret şart koşamaz.
2. Kaynak KoduProgram kaynak kodu içermeli ve kaynak kodla birlikte derlenmiş formda dağıtıma da izin vermelidir.
3. Türetilmiş EserlerLisans; değişikliklere, türetilmiş eserlere ve bunların orijinal yazılımın lisansında belirtilen şartlarla dağıtımına izin vermelidir.
4. Orijinal Kaynak Kodun BütünlüğüLisans, kaynak kodun değiştirilmiş halde dağıtımını, _sadece_ yeniden oluşturma sırasında programın değiştirilmesini sağlayan yama (patch) dosyalarının kaynak kodla birlikte verilmesine müsaade etmesi halinde kısıtlayabilir. Lisans, değiştirilmiş kaynak kodla oluşturulan yazılımın dağıtımına sarahaten izin vermelidir. Lisans, türetilmiş eserlerin orijinal yazılımdan farklı bir isim veya sürüm numarası taşımasını şart koşabilir. (Bu bir uzlaşmadır. Debian grubu, program yazarlarını kaynak veya derlenmiş halde olsun herhangi bir dosyanın değiştirilmesini kısıtlamamaya teşvik eder.)
5. Kişi veya Zümre Ayırımı GözetmemekLisans, hiçbir kişi veya zümre arasında ayırım yapmamalıdır.
6. Çalışma Alanı Ayırımı YapmamakLisans, herhangi bir özel çalışma sahasında programın kullanımını kısıtlamamalıdır. Örneğin, programın ticari sahada veya genetik araştırmalarda kullanılması kısıtlanamaz.
7. Lisans’ın DağıtımıProgramın ilişiğinde bildirilen haklar, kendileri için ilâve bir lisans gerektirmeden, yeniden dağıtımla programın ulaştığı herkes için geçerli olmalıdır.
8. Lisans Debian’a Özel OlmamalıdırProgramın ilişiğinde bildirilen haklar, programın Debian sisteminin bir cüzü olması şartına bağlı olmamalıdır. Programın Debian’dan çıkartılması ve Debian olmaksızın, fakat program lisansının öngördüğü şartlar altında kullanılması veya dağıtılması halinde programın yeniden dağıtımla kendilerine ulaştığı bütün taraflar Debian sisteminde tanınanlarla aynı haklara sahip olmalıdır.
9. Lisans Diğer Yazılımların Kullanım Haklarına KarışmamalıdırLisans, birlikte dağıtıldığı diğer lisanslı yazılımlar üzerine kısıtlama koymamalıdır. Örneğin, lisans aynı ortamda dağıtılan diğer programların özgür olması gerektiğinde ısrar etmemelidir.
10. Örnek LisanslarGPL, BSD, ve Artistik lisanslar özgür olduğunu değerlendirdiğimiz lisanslardır.

Özgür yazılım topluluğu ile sosyal sözleşme kavramı Ean Schuessler tarafından önerilmiştir. Bu belgenin taslağı Bruce Perens tarafından yazılmış ve diğer Debian geliştiricileri tarafından Temmuz 1997’de bir ay süren bir e-posta konferansı boyunca düzenlenerek Debian Projesinin resmî hareket tarzı olarak kabul edilmiştir

.

Bruce Perens, daha sonraları Debian’a özel bölümleri Debian Özgür Yazılım Yönergelerinden çıkararak Açık Yazılım Tanımıını yazmıştır.

Diğer kuruluşlar bu belgeyi aynen veya değiştirerek kullanabilirler. Böyle yapmanız halinde, lütfen Debian projesine referans verin.

debian.org

Özgürlük ve toplumsal birlik amaçlarımız arasındaki bağ, GNU adıyla, GNU nedir bilmeyen yüz binlerce GNU/Linux kullanıcısının aklında oluşmaktadır. Wikipedia’da ve ağın dört bir yanında. Eğer, kullanıcılar, GNU hakkında araştırma yaparsa, özgür yazılım ve özgürlük konularını içeren bir www.gnu.org bulacaklardır.

“GNU/Linux” içindeki “GNU” adını ilk defa gören birisi, bir şeylerle bağ kuramayacaktır. Ancak, insanlar, sistemin temel olarak GNU olduğunu öğrendiklerinde, onları, amaçlarımızı öğrenmeye bir adım daha yakınlaşmış görürüz. Örneğin, biraz merakla, GNU hakkında daha fazla veri aramaya başlayabilirler.

Eğer aramazlarsa, nasıl olsa karşılarına çıkacaktır. “Açık kaynak” sanatı, insanları kullanıcıların özgürlükleri düşüncesinden uzaklaştırmaya çalışsa da, durum tam olarak böyle değildir. Hala GNU ve özgür yazılım hakkında konuşmalar olmakta ve böylece insanların GNU ile karşılaşma olasılıkları da bulunmaktadır. Bu olduğunda, eğer okuyucu, bir GNU sistemi kullandığını biliyorsa, GNU hakkında daha çok bilgiye ulaşmak istiyor-özgürlük ve toplum için, bir kampanyanın işiymiş gibi- demektir.

Zamanla, sistemi, “GNU/Linux” olarak adlandırmak, GNU sistemini geliştirme amacımız olan özgürlük kavramını yaymaya yardımcı olur. Özgür yazılım hakkında tartışmaların bütünüyle deneyimsizce ve erdem dışı yapıldığı bir dünyada, topluluğumuz, bu amaçların ayırdında olanlara, amaçları hatırlatıcı bir görev üstlenmiştir. Sizden, sistemi “GNU/Linux” olarak adlandırmanızı istediğimizde, GNU’nun farkında olmanın, yavaş yavaş ama kesinlikle özgür yazılım amaçlarının topluma kazandırılması demek olduğunu söylemek istiyoruz.

gnu.org